سروش سالک گیلانی - مربی گروه خاکشناسی ، دانشکده کشاورزی (ساری)، دانشگاه مازندران
فرشید نوربخش - استادیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

نیتروژن عنصری مهم و حیاتی برای رشد گیاه بوده و از مهم ترین عناصر کودی به شمار می رود که عمدتا به صورت نیترات و مقداری نیز به شکل آمونیوم جذب گیاه می شود (2). غالبا زمان مصرف کودهای نیتروژنی، به دلیل عدم آگاهی زارعین، با زمان نیاز واقعی گیاه به این عنصر مطابقت ندارد. این امر سبب افت در عملکرد محصول و کاهش در راندمان نیتروژنی مصرفی می شود (3). از طرفی مصرف بی رویه کودهای نیتروژنی سبب آلودگی گسترده آب های زیر زمینی و محیط زیست می شود که با اصول کشاورزی پایدار مغایرت دارد (7). این عوامل سبب گردیده محققین همواره به دنبال روش هایی جهت مصرف بهینه کودهای نیتروژنی باشند. از آن جا که گیاهان به سادگی نیترات را جذب میکنند، غلظت این یون در خاک، به عنوان یکی از شاخص های حاصلخیزی خاک مورد استفاده قرار گرفته است (8). در دهه اخیر روش اندازه گیری نیترات پای بوته قبل ازکوددهی سرک PSNT ، به عنوان یکی از مهمترین شاخص های فراهمی نیتروژن در خاک مورد توجه قرار گرفته است (2). طبق روش PSNT حدودا یک ماه پس از کاشت (در شرایطی که مثلا ارتفاع گیاهی مانند ذرت حدودا 15 تا 30 سانتی متر است) نیترات خاک بوته ها در خاک سطحی (عمق 0 تا 30 سانتی متری) اندازه گیری می گردد (5). بر اساس حد بحرانی نیترات برای هر گیاه خاص،کود توصیه شده به اندازه ای خواهد بود که میزان نیترات خاک سطحی را به حد بحرانی برساند (2). در سال های اخیر به دلیل اطلاع از فقر مواد آلی در اغلب خاک های کشور، تمایل به کارگیری کودهای آلی افزایش یافته است (1). لذا هدف از این آزمایش مطالعه اثر تاریخچه کوددهی آلی بر شاخص PSNT و نیز بررسی رابطه شاخص PSNT با عملکرد و جذب نیتروژن توسط گیاه ذرت در یک خاک آهکی (Typic Haplargid) درمنطقه اصفهان می باشد.