خندان نصرالهی - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
مهناز فیض الله زاده اردبیلی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات خاک و آب
لادن جوکار - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس

به طور متداول عصاره گیرهای متعددی جهت اندازه گیری عناصر غذایی قابل جذب گیاه به کار می رود. برای مثال بی کربنات سدیم 0/5 مول که در سطح وسیع برای اندازه گیری فسفر قابل جذب در خاک های خنثی و قلیائی در خاک به کار می رود (Olsen 1954) و یا محلول 1 مول استات آمونیوم برای اندازه گیری پتاسیم و منیزیم قابل جذب (Dellavalle , 1992) و 0/005 مول DTPA برای عناصر (Lindsay and Norvell 1978) Cu, Zn, Mn, Fe مورد استفاده قرار می گیرد در هر صورت اندازه گیری جداگانه عناصر گران و وقت گیر است. استفاده از یک عصاره گیر جهت استخراج همزمان این عناصر سبب صرفه جویی مواد در وقت و هزینه می گردد. از معروفترین عصاره گیر همزمان استفاده از AB-D.T.P.A است که توسط آقای سلطانپور و همکارانش در (1977) ارائه و به سرعت در اکثر خاکهای آهکی دنیا جهت اندازه گیری Mg, Mn, K, P, NO3, Ca, Cu, Zn به کار برده شد. علیرغم شهرت جهانی این روش به دلایل مختلف خیلی مورد قبول محققین قرار نگرفت. Rodriguez و همکاران (1999) در دانشگاه کلراید و استفاده از بی کربنات سدیم و DTPA را جهت عصاره گیری همزمان عناصر غذایی ارائه نمودند و با عصاره گیرهای دیگر مقایسه و هم بستگی خطی به دست آمده معنی دار بوده و مشکلات عصاره گیر – AB-DT.P.A را نداشته است. هدف از این مطالعه بررسی امکان جایگزینی بی کربنات سدیم و DTPA برای استخراج عناصر غذایی پر مصرف و کم مصرف در خاک بجای عصاره گیری جداگانه که بطور متداول جهت اندازه گیری این عناصر به کار می رود.