زهرا کلاه چی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
محسن جلالی - دانشیار گروه خاکشناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

پتاسیم در خاک معمولا ” به شکلهای پتاسیم مینرالی، تثبیت شده، پتاسیم تبادلی و محلول وجود دارد و بین این شکلها رابطه تعادلی وجود دارد (4 و 5 )پتاسیم تبادلی و محلول معمولا ” بخش مهمی از پتاسیم قابل جذب را در خاک تشکیل می دهند . این دو شکل از پتاسیم بطور عمده تحت تاثیر آبشویی از خاک قرار دارند . خاکهای شنی به دلیل ظرفیت تبادلی کاتیونی پایین، توانایی اندکی جهت نگهداری پتاسیم دارند . لذا پتاسیمی که از طریق کودهای شیمیایی به خاک افزوده می شود در معرض آبشویی قرار دارد . مدلسازی فرآیندهای مختلفی که در خاک صورت می گیرد نقش بسزایی در پیش بینی رفتار یک سیستم و درک صحیح از مکانیزمهای حاکم بر آن دارد . پیشگویی حرکت پتاسیم در خاک به دلیل کاربرد آن در افزایش بازده کود مصرفی اهمیت دارد . با استفاده از مدلها می توان حرکت و آبشویی پتاسیم را تخمین زد و بدین طریق از هدرروی پتاسیم از خاک جلوگیری نمود . مدلهای زیادی جهت پیش بینی حرکت عناصر در خاک ارائه شده است . بسیاری از این مدلها پیچیده بوده و امکان استفاده از آنها برای تمام افراد فراهم نمی باشد . انتخاب مدل بستگی به اهداف تحقیق و فراهمی اطلاعات مورد نیاز مدل دارد . مدل لایه ای از جمله مدلهای ساده ریاضی است که امکان پیش بینی حرکت پتاسیم در خاک را فراهم می سازد . تا کنون از این مدل در پیش بینی حرکت پتاسیم و روی در خاک (3 و 1 )استفاده شده است . در مدل لایه ای، پروفیل خاک به تعدادی لایه به صورت انتخابی تقسیم شده و تفکیک پتاسیم مصرفی در خاک در هر لایه بین دو فاز تبادلی و محلول با استفاده از ضریب جذب ثابت که از همدمای جذب سطحی بدست می آید، صورت می گیرد . هدف از این تحقیق مطالعه آبشویی پتاسیم از یک خاک شنی و استفاده از مدل لایه ای جهت پیشگویی آبشویی پتاسیم در خاک می باشد .