علیرضا یاری اردکول - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی دانشکده کشاورزی
سیدعلی ابطحی - استاد بخش خاکشناسی دانشکده کشاورزی
علی اکبر کامگارحقیقی - دانشیار بخش آبیاری دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
حسین توکلی - استادیار پژوهشی استگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان

تغیر و تحول مناطق بیابانی در طول زمان تحت تاثیر عوامل گوناگون، منجر به ایجاد لندفرم های ( شکل اراضی ) مختلفی می گردد . از جمله این عوامل پوشش گیاهی می باشد بنابراین فاکتورهای طبیعی موجود در مناطق بیابانی ضمن تاثیر بر یکدیگر می توانند با یکدیگر هماهنگی و همسویی داشته باشند که یکی از این موارد بررسی ارتباط پوشش گیاهی با خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک می باشد (3). بنو (1996) گیاهان را بعنوان شاخصی از خصوصیات خاک در طول ساحل عربستان در خلیج فارس مورد بررسی قرار داد . نتایج تحقیقات وی نشان داد که گیاهان شاخص، نماینده پارامترهای اکولوژیکی خاک بوده و تیپ های مختلف گیاهی با تیپ های خاک منطقه مطابقت دارد (5) پوشش گیاهی و خاک دارای اثرات متقابل بر روی یکدیگر بوده و درستی ارتباط پوشش گیاهی و خاک از موارد بسیار دقیق در مدیریت مراتع به شمار می رود (2) اکبریان (1379) به نقل از بیلینگ (1924) نتیجه تحقیقات همکارانش را چنین بیان داشت که پوشش گیاهی علاوه بر اینکه معرف خواص کلی خاک و قدرت تولیدی آن می باشد عامل مهمی در تغییر خصوصیات خاک می باشند (1) کرشاو (1973) بیان می دارد که پوشش گیاهی بطور دقیق تحت تاثیر محیط زیست خود می باشد و شناخت و ارزش آن می تواند کیفیت محل رویش را به خوبی آشکار سازد (6). گینوشه (1375) بیان می دارد که مواد غیر زنده و موجودات زنده در یک محل بطور ویژه ای رقابت و بردباری را با هم ترکیب کرده و نوعی اثرات انتخابی را در توزیع جغرافیایی رستنی ها پدید می آورند که این انتخاب تعداد معدودی گونه را در یک مکان معین در کنار یکدیگر جمع می کند که بنام فیتوسنوز نامیده می شوند (4) اسکوایرز (1998) عمق آب زیرزمینی را بر استقرار و گسترش گیاهان را بعنوان مهمترین عامل در پراکنش گیاهان شور روی تشخیص داد (8) خواجه الدین (1995) در مطالعه ای که به بررسی و تجزیه و تحلیل روابط عوامل خاک با اجتماعات گیاهی پرداخته است تغییرات هدایت الکتریکی، غلظت سدیم، میکروتوپوگرافی، بافت خاک، ارتفاع از سطح دریا، عمق سفره آب زیرزمینی و ژئومرفولوژی منطقه را از عوامل موثر بر رویشگاه اجتماعات گیاهی معرفی کرده است (7).