مجید محمودآبادی - کارشناس ارشد پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری و دانشجوی دکتری خاکشناسی،
محمود عربخدری - مربی پژوهشی، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری . تهران

با توجه به وضعیت حاد و بحرانی فرسـایش در ایـران، انجـام فعالیـت های گسترده ای از دیدگاه های تحقیقات و اجرا ضروری است . در این راستا، در سال های اخیر شبیه سازی باران بـه طـور وسـیعی در شـناخت فرسایش خاک و فرایندهای مربوط به آن مورد استفاده قرار مـی گیـرد . مهمترین مزایای اسـتفاده از شـبیه سـازهای بـاران سـرعت در عمـل، کارایی، قابلیت کنترل و انعطاف پذیری بیشتر نسبت به بارانهای طبیعی است (3) اخیراً پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری شبیه ساز بـارانی، طراحی کرده که بـا توجـه بـه خصوصـیات ویـژه ای کـه دارد از نظـر فعالیتهای تحقیقاتی و آموزشی حائز اهمیت است . از جملـه قابلیتهـای آن می توان به تولید باران از ارتفاع 8 متری و برخورد قطرات به سطح فلوم با سرعت حد و زاویه برخـورد عمـودی، توانـایی در تولیـد مجـدد الگوی بارش، امکان تعویض و افزایش نازلهـا، شـیب پـذیری فلـوم بـا طول 6 متر - که بزرگترین فلوم شبیه ساز فرسـایش در کشـور اسـت - اشاره کرد . مجموعة این ویژگیها و قابلیتها، آزمایشگاه شبیه ساز باران و فرسایش این پژوهشکده را به عنـوان کـاملترین و بهتـرین شـبیه سـاز باران در کشور مطرح می سازد . با استفاده از این شبیه سـاز و بـه علـت تحت فشار بو دن سیستم، می توان شدتهای متفاوتی از باران را با توجه بـه شـرایط اقلیمـی کشـور تولیـد نمـود . شـبیه سـازهای تحـت فشــار کاربردهای متنوع و دامنة تغییر شدت بیشتری نسبت به شبیه سـازهای از نوع مولد قطره دارند . در این شبیه سازها شدت بـاران بـا قطـر منفـذ نازلهــا، فشــار هیــدرولیکی، فاصــله بــین نازلهــا و حرکــت آنهــا تغییــر می کند (1) نتایج اندازه گیری قطر قطراتی که به سرعت حد خود رسیده باشند، نشان از همبستگی بالای انرژی باران با شدت آن دارد (2) لـذا، دستیابی به شدت های نزدیک به بـاران طبیعـی، قابلیـت شـبیه سـازی انرژی جنبشی باران را نیز میسر مـی سـ ازد . در ایـن تحقیـق شـدت و یکنواختی بارش سیتم مذکور در فشارهای مختلف باران بررسـی شـده است .