سیدمصطفی عمادی - دانشجوی کارشناسی ارشد بخش علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز
مجید باقر نژاد - دانشیار بخش علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

از دست رفتن ماده آلی و عناصر غذایی از فرایند های مهم تخریب خاک در بیشتر اکوسیستمهای شمال کشور به خصوص در ارتفاعات رشته کوه البرز در اثر تغییر کاربری از مراتع و جنگلها به زمین کشاورزی میباشند . زمانیکه منابع طبیعی مانند جنگلها و مراتع بکر زیر کشت برده میشوند، کاهش اولیه و سریع عناصر مغذی و تجزیه ماده آلی عمدتاً در اثر جذب توسط گیاهان زراعی و اکسیداسیون ماده آلی صورت میگیرد ).4) اثر خاکورزی در خصوصیات غذایی و میکروبی خاکها، بیشتر در خاکدانه های ریز ) (2-0/25 mm که غنی از کربن و نیتروژن هستند اتفاق می افتد ).2) ماده آلی، پلی ساکارید ها، پلی اور קֱنیدها و بیشتر فنولها در ارتباط با خاکدانه های درشت پایدار در آبِ بزرگتر از 0/25 میلیمتر هستند ).3) از آنجاییکه آنالیز خصوصیات شیمیایی خاک، در نمونه های کوچکتر از 2 میلیمتر صورت گرفته که تنها بیان کننده دیدکلی از مقدار عناصر غذایی در خاک میباشد ) 5 ، (2 ، دانستن مقادیر مختلف این عناصر دراندازه های مختلف خاکدانه های خاک نشان از در دسترس بودن آنها برای تخریب میکروبی، نگهداری یا از دست رفتن آنها بوسیله فرسایش حاصلخیزی میباشد که در تبدیل اراضی از جنگل یا مراتع به زمین کشاورزی بسیار مهم میباشند . به همین منظور توزیع عناصر غذایی در اندازه های مختلف קֶ خاکدانه های پایدار در آب، در مراتع دست نخورده و زمینهای کشاورزی مجاور آن ( گندمزار ) که در حدود 16 سال گذشته، از تخریب مراتع بوجود آمده اند، مورد بررسی قرار گرفت .