مهناز ختار - دانشجوی کارشناسی ارشد،گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعل
محمدرضا مصدقی - استادیار ،گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
علی اکبر محبوبی - دانشیار ،گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

بسیاری از مشکلات و مسائل کشاورزی فاریاب ناشی از ترکیب شیمیایی آب آبیاری است . کیفیت آب آبیاری در مناطق خشک و نیمهخشک اهمیت زیادی دارد . شوری و قلیائیت آبهای آبیاری در غرب ایران به ترتیب بین 0/2 تا 8/9 dS m -1 و بین 0/1 تا 7 است . در این مناطق منابع آب آبیاری کم و تبخیر بالقوه زیاد است . آبیاری با آب نامناسب در این مناطق باعث افزایش EC و SAR خاک میگردد ( جلالی ).2002 غلظت کل نمکها و نسبت بین مقادیر آنها ( به ویژه بین سدیم با کلسیم ومنیزیم ) در آب، از مهمترین فاکتورها برای ارزیابی کیفیت آب آبیاری میباشند . کیفیت آب آبیاری بر بسیاری از ویژگیهای هیدرولیکی خاک موثر است .. ویژگیهای هیدرولیکی خاک اهمیت و کاربردهای زیادی در فیزیک خاک دارند . به عنوان مثال در تعیین آب قابل استفاده، برای ارزیابی پایداری ساختمان خاک و در مدل سازی حرکت آب و مواد در خاک از این ویژگیها استفاده میشود . منحنی مشخصه رطوبتی خاک که بیانگر چگونگی نگهداشت آب در خاک است، بستگی به توزیع اندازه منافذ خاک دارد . کیفیت آب آبیاری از طریق تأثیر بر ساختمان خاک، توزیع اندازه منافذ و پیوستگی آنها، بر منحنی مشخصه رطوبتی خاک مؤثر است ( کولیس جورج، 1984 و دکستر، ).2004 تخریب ساختمان و منافذ موجود در خاکهای سدیمی در اثر دو پدیده تورم کانیهای رسی و از هم پاشیدگی خاکدانهها صورت میگیرد که ناشی از درصد بالای یون سدیم است . این فرایندها سبب کاهش اندازه و پیوستگی منافذ خاک میگردند . شوری تا حدود زیادی اثر منفی قلیاییت بر ویژگیهای ساختمانی و رشد گیاه را خنثی میکند، به این ترتیب که معمولاً آبهای سدیمی کم شور اثر تخریبی شدیدتری بر ساختمان خاک دارند . زیرا آبهای کم شور سبب افزایش ضخامت لایه پخشیده دوگانه( DDL ( اطراف ذرات خاک شده و این فرایند به همراه وجود یون سدیم سبب پراکندگی و تخریب ساختمان خاک میگردد در رابطه با اثر کیفیت آب آبیاری بر منحنی مشخصه رطوبتی خاک پژوهشهای اندکی صورت گرفته است . لذا هدف از این پژوهش بررسی تأثیر شوری و سدیمی بودن آب بر منحنی مشخصه رطوبتی خاک است . ( آلیسون، 1968 و بارلو و ناش، ).2002