محمدرضا امداد - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب

یکی از مشخصه های فیزیکی خاک که مدیریت آبیاری را تحت تأثیر قرار می دهد مسئله نفوذ و تغییرات آن می باشد که در طراحی و ارزیابی سیستم های آبیاری مهم می باشد و تعیین معادله ای که حاکم بر این فرآیند است نقش مهمی در موفقیت یک آبیاری دارد . در حال حاضر 90 درصد اراضی آبی دنیا به روش سطحی آبیاری می شوند . لذا توجه به این روش آبیاری در پیشبرد و اهداف آبیاری و جلوگیری از فرسایش و هدر رفتن خاک ضروری می باشد . معادلات نفوذ کوستیاکوف، SCS ، هورتون، فیلیپ و کوستیاکوف - لوئیز از جمله معادلات متداول در آبیاری سطحی می باشند که به منظور تعیین نفوذ آب در خاک بکار می روند . Elliott و (1983 ) Walker به منظور ارزیابی ضرایب معادله نفوذ کوستیاکوف - لوئیز روش دو نقطه ای را پیشنهاد کردند . روش آنها پس از تعیین و اندازه گیری نفوذ پایه ( با روش ورودی - خروجی ) و با استفاده از اندازه گیریهای سرعت پیشروی برای دو نقطه می باشد Wallender و Shepard .(1993) از روش یک نقطه ای استفاده کرده و ضرایب معادله نفوذ فیلیپ را تعیین نمودند Aggelides و Valiantza (2001)با تلفیق معادله بیلان حجمی و معادله نفوذ SCS ضرایب معادله نفوذSCS را تعیین کردند Valiantzas (2001) از روش یک نقطه ای و معادله نفوذ SCS استفاده کرد و اظهار نمود استفاده از معادله SCS مناسبتر از معادله فیلیپ بوده و در شرایط آزمایش خود استفاده از روش یک نقطه ای با استفاده از معادله نفوذ SCS را بمنظور تغییرات نفوذ پیشنهاد کرد . Maheshwari و (1992) Jayawardan ، تغییرات پارامترهای نفوذپذیری در خاکهای رسی را مطالعه کردند . آنها معادله کوستیاکوف - لوئیز را برای توصیف تغییرات پارامترهای نفوذ بکار بردند و اظهار داشتند که این معادله با اطلاعات مزرعه ای هماهنگی بیشتری دارد . شایان ذکر است که استفاده از معادله نفوذ مناسب در مدل بیلان حجمی بایستی براساس آزمایش و تحقیقاتی باشد که در آن منطقه انجام می شود .