مسعود داوری - دانشجوی دکتری خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس
محمدجعفر سلطانی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری

جریان عبور آب از سطح خاک به درون آن را نفوذ گویند . فرایند نفوذ آب به خاک در نتیجه تأثیر توأم نیروهای ثقل و مؤئینگی صورت می گیرد . سرعت نفوذ در ابتدای وارد شدن به داخل خاک زیاد بوده، سپس به تدریج کاهش می یابد تا به مقدار ثابتی می رسد که فقط نتیجه تأثیر نیروی ثقل است ( بای بوردی، ).1379 معادله های مختلفی برای تعیین چگونگی نفوذ آب در خاک وجود دارند که برخی از آنها مانند معادله های فیلیپ و گرین و امپت پایه و اساس علمی داشته و برخی دیگر معادله های هستند که بر شکل منحنی رابط بین سرعت نفوذ و زمان بوده و از یک اصالت علمی برخوردار نمی باشند . نفوذپذیری یکی از ویژگیهای فیزیکی خاک است که در آبیاری، زهکشی و هیدرولوژی، در اندازه گیری میزان رواناب، تغذیه مصنوعی سفره های آب زیرزمینی و محاسبه سرعت پیشروی در سطح خاک به عنوان یک پارامتر ورودی همواره مورد نیاز است ( علیزاده، ).1384 از این رو، در چنین پروژه هایی تخمین نفوذپذیری در سرتاسر منطقه هم در مرحله طراحی و هم عملی موردنیاز است . با توجه به تغییر پذیری فضایی زیاد نفوذ آب به خاک، روشهای سنتی نظیر ایجاد خطوط هم تراز به صورت دستی و درون یابی خطی نامناسب می باشند . امروزه تکنیکهای کامپیوتری مناسبی برای ایجاد نقشه های خطوط هم تراز، درون یابی و هموارسازی ویژگیهای فیزیکی خاک با دقت بالا ارائه شده اند؛ که از جمله این روشهای درون یابی برای هموار سازی خطوط هم تراز می توان به کریجینگ ( عمومی، معمولی و نقطه ای ) ، میانگین متحرک، میانگین متحرک وزنی و نزدیک ترین همسایه اشاره نمود . از لحاظ تئوری کریجینگ مناسب ترین روش درون یابی است زیرا بهترین تخمین نا اریب خطی را مهیا می کند . از آنجایی که برای درون یابی به وسیله گریجینگ به دانش اولیه ای از زمین آمار و مدلسازی نیمه واریوگرام نیاز می باشد ضروری است که مناسب بودن تکنیکهای ساده تر بررسی شود ( مدنی، ).1373 بنابراین در این تحقیق هدف بر اینست که چندین روش مختلف درون یابی فضایی برای تخمین نفوذ پذیری خاک درسطح حوزه آبخیز سمل در استان بوشهر مقایسه گردد