اسماعیل حجتی مروست - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری دانشگاه یزد
علی طالبی - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد
محمدتقی دستورانی - دانشیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد

قنات از دیرباز بهترین و کم هزینه ترین شیوه بهره برداری از آب های زیرزمینی بوده است. در چند دهه اخیر با پیشرفت تکنولوژی و تبلیغ دستگاه های مدیریتی حفر چاه ها افزایش یافته و در نتیجه میزان آبدهی بسیاری از قنات ها کاهش یافته و تعداد کثیری از آن ها هم خشک و بایر شده اند. در این تحقیق سعی بر این است تا ارتباط بین خشکیدن قنات های دشت هرات و عوامل اقلیمی و انسانی از جمله حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق بررسی شود. در این تحقیق سعی شد تا با ارتباط دادن عوامل اقلیمی، حفر چاه های کشاورزی، نوسانات سالانه سطح پیزومتریک و خشکیدن قنات های دشت هرات در استان یزد، علل اصلی خشک شدن بیشتر قنات های این منطقه شناسایی شود. نتایج نشان داد که از سال 1340 تا سال 1381 حدود 181 حلقه چاه در این منطقه حفر شده است و حدود 20 حلقه آن که از نوع چاه های عمیق می باشند از سال 1375 و توام با شروع خشکسالی های اخیر حفر شده اند که در نتیجه آن 74% کل قنات ها نسبت به قبل دچار کم آبی و 40% قنات هایی که دچار کم آبی شده بودند به کلی خشک و مابقی دچار کم آبی شدید شده اند، که این خود علاوه بر عوامل اقلیمی تا حد زیادی به عوامل انسانی از جمله مدیریت بهره برداری بستگی داشت

قنات، خشکسالی، حفر چاه، عوامل انسانی، هرات