مریم قربانی رضوان - دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان

شهر قم یکی از مهم ترین پایگاه مذهبی جهان تشیع و نیز دومین مرکز زیارتی کشور ایران است. به لحاظ موقعیت مذهبی خاص این استان در میان دیگر شهرها، گردشگری مذهبی جای رشد و توسعه قابل توجهی در این شهر دارد؛ با این حال این تنها نقطه قوت این شهر برای جذب گردشگر نیست.امروزه، آثار باستانی و جاذبه های تاریخی فرهنگی عامل مهمی در جذب گردشگر است. این شهر نیز، با بهره مندی از جاذبه های تاریخی فرهنگی گوناگون، نظیر مقابر گنبد سبز، تیمچه بازار و... در صورت بالفعل شدن این جاذبه ها، می تواند پذیرای تعداد قابل توجهی از گردشگران داخلی و خارجی باشد. آمارها مبین آن است که بناهای تاریخی و فرهنگی می توانند به عنوان گزینه های تنوع بخشی گردشگری استان، در کنار زیارت مورد توجه برنامه ریزان قرار گیرند.در این میان شهر قم، هر چند از آمار زائران و گردشگران مذهبی قابل قبولی برخوردار است، اما به اذعان کارشناسان هنوز زیر ساخت های آن از توسعه یافتگی لازم برخوردار نیست. بنابراین در این مقاله، جاذبه های تاریخی فرهنگی به عنوان بستر مناسب و مکمل گردشگری مذهبی معرفی می شود. با توجه به اینکه شهر قم، از یک سو از قابلیت های گردشگری بالایی در زمینه های مختلف برخوردار است و از سوی دیگر سالانه پذیرای گردشگران بی شماری از نقاط مختلف کشور است؛ هدف اصلی تحقیق مزبور شناخت پتانسیل ها و محورهای تاریخی فرهنگی گردشگری شهر قم بوده است. در این راستا، نگارنده بر آن است که با انتخاب مسیرهای نمونه در محدوده شهر قم، به ارائه محورهای تاریخی فرهنگی در سطح استان بپردازد و انگیزه های تاریخی فرهنگی را در کنار جاذبه های زیارتی، برای توسعه هر چه بیشتر صنعت گردشگری این استان معرفی نماید. شیوه تحقیق، به روش توصیفی تحلیلی بوده؛ و ابزار و شیوه های گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و میدانی است.

جاذبه های گردشگری، محورهای تاریخی فرهنگی، گردشگری تاریخی فرهنگی، شهر قم