محمد پورمیدانی - دانشجوی فوق لیسانس در رشته مهندسی حمل و نقل در دانشگاه علم و صنعت و کا

در تجزیه و تحلیل تقاطعات هم سطح در معابر شهری با سه دسته تقاطع مواجه هستیم: 1- تقاطعاتی که در آن از چراغ راهنمایی زمان دار استفاد ه نشده است. دراین تقاطعات، تقاطع یا بوسییله چراغ راهنمایی چشمک زن و یا توسط تابلوهای راهنما کنترل می شود و می تواند هیچ تابلو و علائمی نداشته باشد. 2- تقاطعاتی که توسط چراغ راهنمایی زمان دار کنترل می شوند. 3- میدان. در این مقاله تقاطع های فاقد چراغ رهنمایی زمان دار مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند. از عواملی که در تعیین زمان تاخیر وسایل نقلیه در هنگام عبور از تقاطع تاثیر گذارده، می توان به رفتار رانندگان در هنگام عبور از تقاطع اشاره کرد. نحوه تاثیرگذاری این پارامتر به این صورت می باشد که وسایل نقلیه جهت عبور از تقاطع نیاز به یک حداقل زمان گپ بین وسایل نقلیه در حرکت های تداخلی با حرکت مورد نظر خود، نیاز دارند. این زمان گپ به عواملی نظیر اصلی و فرعی بودن خیابان، حداقل زمان گپ مورد قبول پایه، نوع حرکت تداخلی، نوع وسیله و ... بستگی دارد. در کتاب راهنمای HCM روابط مربوط به محاسبه زمان تاخیر آورده شدهاست. در این روابط حداقل زمان گپ مورد قبول پایه در نظر گرفته شده است. این حداقل زمان گپ درکتاب راهنمای HCM بر اساس رفتار رانندگان در کشور ایالات متحده امریکا تنظیم شده است. اگرچه این زمان ها در بسیاری از کشورها قابل استفاده می باشد. ولی سازگاری چندانی با رفتار رانندگان در ایران ندارد. دراین مقاله سعی شده است تا با مطالعه رفتار رانندگان ایرانی در تقاطع های بدون چراغ راهنمایی زمان دار، حداقل زمان گپ مورد قبول پایه برای رانندگان ایرانی محاسبه گردد. با انجام این کار، امکان شبیه سازی تقاطعات ایران در نرم افزارهای ترافیکی که جهت تعیین سطح سرویس و زمان تاخیر تقاطعات استفاده می شوند (مثل HICAP, HCS) فراهم می شود.