عبدالرضا کرباسی - استادیار دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
فریماه صالحی - کارشناس ارشد مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست و انرژی، واحد علوم و ت
مرتضی خشایی پور - کارشناس ارشد مهندسی برنامه ریزی حمل و نقل، دانشگاه علم و صنعت ایران
علیرضا طباطبایی

راه اندازی مسیر جدید BRT درمحور رسالت حدفاصل دردشت (پایانه دانشگاه علم و صنعت) تا میدان آرژانتین در دستور کار شهرداری است. خط 5 اتوبوسهای تندرو یکی از خطوط مهم شرقی - غربی است که از پایانه علم و صنعت آغاز می شود و تا بزگراه رسالت ادامه خواهد یافت. در تحقیق حاضر اثر بخشی راه اندازی خط 5 در رابطه با مسایل زیست محیطی، فرهنگی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. اندازه گیری آلاینده های هوا و صدا در قبل و بعد از راه اندازی خط 5 صورت پذیرفت. تفاوت زیادی بین دو مرحله اندازه گیری مشاهده نمی شود. مقایسه میانگین آلاینده های هوا در مسیر خط 5 بیش از استانداردهای ملی نمی باشد. مقایسه میانگین آلودگی صدا در قبل و پس از راه اندازی خط، فراتر از استانداردهای صدا در هوای آزاد است. این موضوع برای زمان های شب و روز صادق است. از نظر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مسیر خط 5 بسیار متنوع و غیر همگن می باشد. انواع کسب با درآمدهای متغییر، حضور مردم غیر بومی بصورت کسبه یا بصورت ساکنین جدید در منطقه مشهود است. در مسیر میدان آرژانتین تا دردشت حدود 400 واحد تجاری، خدماتی، آموزشی وجود دارد. امور غذایی (رستوران، شیرینی، خشکبار، آبمیوه، بستنی، ....) بهمراه خدمات پزشکی بیشترین فراوانی کسب و کار را دارد می باشند و حدود 37 درصد از کل فعالیت های را در مسیر خط 5 شامل می شوند. سایر امور نظیر امور تاسیساتی، مراکز آموزشی و خدمات اتومبیل نیز حدود 36 درصد از کل فعالیت را تشکیل می دهند. نتایج بدست آمده نشان می دهد که در صورت اجرای موفق طرح خط 5 بی آر تی می توان حدود 1/6 میلیون لیتر در مصرف سوخت صرفه جویی نمود. از این طریق میزان هزینه های اجتماعی نیز تا حد 2/7 میلیارد ریال کاهش خواهد یافت. بنابراین سرجمع صرفه جویی (شامل سوخت و هزینه های اجتماعی) معادل 13/7 میلیارد ریال می باشد. مجموع امتیاز خط 5 در محیط اجتماعی 3+ ارزیابی شده است. در صورت بکار گیری طراحی مناسب در اطراف گاردریل در طول مسیر می توان نسبت به ارتقاء این رقم تا حد 8+ نیز امیدوار بود.

محیط زیست، آلودگی، هوا، صدا، هزینه اجتماعی، اتوبوس تندرو