احمد لک - دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، خیابان شهید ماهینی، مربی
رضا آذین - دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، خیابان شهید ماهینی، استادیار
علیرضا بهرامیان - دانشگاه تهران، تهران، خیابان انقلاب، خیابان ۱۶ آذر، دانشیار

گاز طبیعی یکی از کالاهای مهم استراتژیک است که ذخیره سازی آن در مخازن زیرزمینی یکی از روشهای مواجهه با نوسانات و کمبود گاز طبیعی محسوب میشود. با ذخیره سازی گاز طبیعی در مخازن زیرزمینی میتوان توازن لازم را بین عرضه و تقاضای گاز طبیعی ایجاد نمود. ذخیره سازی گاز طبیعی به این ترتیب است که در فصل گرم که تقاضای مصرف اندک است، گاز توسط کمپرسور به یک مخزن زیرزمینی تزریق میشود و در فصل سرد یا به طور کلی در مواقع کمبود، گاز از مخزن برداشت می گردد. فرایندذخیره سازی و برداشت گاز را میتوان در چهار بخش مخزن زیرزمینی، چاه تزریق و برداشت گاز، تجهیزات تزریق گاز و تجهیزات سطحی برداشت گاز تقسیم نمود. در این مقاله با ارائه یک مدل مفهومی، چهار بخش ذکرشده در فرایند ذخیره سازی و برداشت گاز مورد بررسی قرار میگیرند و سپس یک مطالعه موردی شبیه سازی تجهیزات تزریق و برداشت در یکی از میادین گازی شمالی کشور ارائه میگردد. میدان گازی مذکور میدانی آبخیز بوده و ستون گازی مناسبی برای تولید گاز ندارد و در حال حاضر بدون استفاده است. در سالهای قبل یک چاه اکتشافی در این میدان حفر گردیده که از این چاه برای تزریق و برداشت گاز استفاده می شود و بر این اساس نتایج شبیه سازی شامل شبیه سازیتجهیزات تزریق گاز و تجهیزات برداشت گاز ارائه می گردد.

ذخیره سازی گاز - تزریق - برداشت - نم زدایی - گلایکولگلایکو