زهرا نظری - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری

خیابان نخستین و شاید ماندگارترین تصویر ذهنی استفاده کنندگان از یک فضای شهری است و چون درک تصویر حاصل ارتباط دوسپارد. بر آن حدی می نهد و آن را جانبه بین ناظر و محیط می باشد و ناظر عوامل بصری که برای او مهم تر است را به ذهن میمطابق میل خود تغییر می دهد. به همین دلیل است که درک یک فضا از سوی افراد مختلف ، متفاوت است. پس باید در پی درکتصور ذهنی مشترک از محیط بود. که اساسا مبین سطح تماس انسان و پدیده شهر است و بخش قابل توجهی از دانش و عواطفمحیطی شهروندان را شکل می دهد.در این مقاله ابتدا با توجه به سیمای خیابان ها و پدیده های شهری از طریق پژوهش اکتشافیبه بررسی مباحث نظری مرتبط و تبیین اهمیت منظر شهری مطلوب و جایگاه خیابان اصلی شهر در آن و جایگاه خوانایی و نمایانیپدیده های شهری در پس زمینه های فکری ناظر پرداخته شده است . سپس به منظور درک بهتر مسآله و شناسایی زوایای ناشناختهاین کیفیت فضایی در شهر الیگودرز مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته و در نهایت با اذعان بر جایگاه منظر خیابان اصلی شهری ارائهشده است.از نتایج به دست آمده از این پژوهش بیانگر این امر است که خوانایی و نمایانی یک خیابان شهری موجبات قابل درک شدنیک مکان ، جهت یابی افراد برای درک فضاها و جلوگیری از احساس گم گشتگی و عدم امنیت آن ها را فراهم می کند. و در این میاننشانه ها هستند که مهم ترین کمک را در جهت دهی به افراد می کند خصوصا اینکه سبب ایجاد تعلق خاطر و آرامش ناظرین نیزمی شود و امکانی را برای تحقق سمبل ها و خاطرات مشترک و ارتباطات دسته جمعی آن ها فراهم می آورد.لذا سهولت درک محیطو داشتن تصویری روشن و خوانا را می یابد که مظاهر آن روشنی و پیوستگی داشته باشند و به دید آیند و در ذهن سپرده شوند. ودر واقع ابزار خوانایی خیابان ابزاری می شود که به وسیله آن می توان شهر را به مثابه یک متن خاطره انگیز و مطلوب قراعت نمود.

منظر شهری ، خوانایی و نمایانی ، تصویر ذهنی ، خیابان اصلی شهر الیگودرز