فرزاد بیات موحد - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان
حسن شامی - کارشناسان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان
جعفر خلفی - کارشناسان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان

بررسیها نشان داده اند که تغییر کاربری اراضی مرتعی به دیمزارها که عموما در اراضی شیبدار صورت گرفته است،موجب هدررفت آب، فرسایش و کاهش حاصلخیزی خاک گردیده است. بخصوص شخم اراضی شیبدار در جهت شیب در مناطق دیم سبب تشدید فرسایش خاک از طریق تبدیل آب بارندگی به رواناب سطحی شده است. در اینگونه اراضی می توان با مدیریت صحیح و بکارگیری اصول و روشهای بهزراعی از میزان اثر نامطلوب آن کاست. از سویی دیگر، با توجه به شرایط بارش خاص حاکم بر مناطق نیمه خشک کشور بسیاری از بارندگیها دارای شدتهای بیشتری است که بخصوص در اراضی که شخم در جهت شیب اعمال می شود منجر به رواناب می گردد که نتیجه آن ذخیره کم رطوبت در خاک است. در این بررسی اثر تیمار شخم در جهت شیب در کرتهایی به اندازه1/8*22/1 متر که در سه کلاس شیب 12-0 ، 20 -12 و 40-20 درصد استقرار یافته اند در سه تکرار با کاربرد یا عدم کاربرد مالچ کاه و کلش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی مورد مقایسه قرار گرفتند. در تعداد نصف این کرتها بعد از انجام شخم موازی شیب و کشت گندم، کاه و کلش به مقدار 5تن در هکتار بصورت مالچ سطحی پاشیده شد. در تمامی کرتها بعد از هر یک از شش بارندگی موثر اقدام به اندازه گیری مقدار رواناب در ظروف جمع آوری رواناب که در انتهای کرتها تعبیه شده بود گردید

شخم موازی شیب، مالچ کاه و کلش، گندم دیم، رواناب، اراضی شیبدار