سمانه رضوی زاده - استادیار پژوهش ، عضو هیات علمی بخش تحقیقات بیابان، موسسه تحقیقات جنگل ها مراتع کشور
فاطمه درگاهیان - استادیار پژوهش، دکتری اقلیم شناسی، عضو هیات علمی بخش تحقیقات بیابان، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور
سکینه لطفی نسب اصل - استادیار پژوهش، دکتری علوم محیط زیست، عضو هیات علمی بخش تحقیقات بیابان، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور

حوزه آبخیز طالقان طی سالیان متمادی دستخوش تغییرات کاربری اراضی شده است. سناریوهای تغییر کاربری اراضی، پیش نیازی برای ارزیابی اثرات بالقوه تغییرات کاربری بر تولید رواناب می باشند. در تحقیق حاضر در قالب سه سناریو 20، 50 و 100 ساله و با استفاده از مدل HEC-HMS و نرم افزار GIS، به بررسی چگونگی تاثیر تغییرات کاربری بر دبی اوج سیل طالقان رود در خروجی جوستان پرداخته شده است . نتایج نشان داد، چنانچه با مبنا قرار دادن سال 1381، تغییرات کاربری اراضی با روند و سرعت موجود در دوره 15 ساله 66-81 ادامه یابد، این تغییرات در 20 سال آینده سناریوی اول موجب کاهش دبی اوج سیل به میزان متوسط 13 درصد می شود. نتایج همچنین نشان دهنده عدم تاثیر تغییر کاربری بر دوره های 50 و 100 ساله سناریوی دوم و سوم بر دبی اوج سیل است. این مسئله نشان می دهد که چنانچه تغییرات کاربری اراضی در حوضه طالقان با روند و سرعت موجود کاهش اراضی زراعی آبی و دیم وافزایش سطح مراتع ادامه یابد، حداکثر کاهش دبی اوج سیل تنها با 20 سال آینده ظاهر شده و پس از آن در دوره های 50 و 100 ساله تاثیر بیشتری بر دبی اوج سیل نخواهد داشت. نتایج بدست آمدله اطلاعات مفیدی را در راستای برنامه ریزی و مدیریت حوضه در اختیار قرار داده و روش های استفاده شده می تواند به عنوان ابزار مفیدی در مطالعات اثرات تغییر کاربری اراضی آینده، مورد استفاده قرار گیرد.

تغییر کاربری اراضی، مدل HEC-HMS ، سیلاب