رامتین معینی - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران گرایش آب، دانشگاه علم و صنعت ایران
محمدهادی افشار - استادیار دانشکده عمران، دانشگاه علم و صنعت ایران

یکی از مهمترین مسایل بهینه سازی در زمینه مدیریت منابع آب، مساله بهره برداری بهینه از مخرن سد می باشد که الگوریتم ها و روش های مختلفی برای حل این مساله به کار گرفته شده است. امروزه به کار گیری الگوریتم های فراکاوشی برای حل مسایل بهینه سازی بیش از سایر الگوریتم مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مهمترین این الگوریتم ها، الگوریتم جامعه مورچه می باشد و اولین الگوریتم پیشنهاد شده جامعه مورچه ها، روش سیستم مورچه(AS) می باشد. در طول سالیان اخیر نیز، برای این عملکرد بهتر این روش و کاهش معایب الگوریتم تعریف شده ابتدایی (AS) – ازجمله پدیده همگرایی نابهنگام – الگوریتم پایه تعریف شده جامعه موچه ها، اصلاح شده و الگوریتم های جدیدی بر پایه آن تعریف شده است . یکی از این الگوریتم ها، الگوریتم سیستم مورچه های کمینه – بیشینه می باشد؛ که در این مقاله به آن اشاره شده است. اولین گام برای حل مساله با استفاده از الگوریتم مورچه، در نظر گرفتن متغیر تصمیم مناسب برای مساله می باشد و سپس تعریف گراف مناسب – متناسب با متغیر تصمیم درنظر گرفته شده – می باشد. در این مقاله برای حل مساله بهره برداری بهینه ازمخرن سد، یک بار مقدار آب رها سازی شده از مخزن در هر ماه (rt) – حالت اول – و بار دیگر میزا ن آب ذخیره شده مخزن در هر ماه (st) – حالت دوم – به عنوان متغیر تصمیم در نظر گرفته شده است؛ و مساله بهره برداری بهینه از مخزن سد دز با استفاده از الگوریتم MMAS و برای هر دو حالت فوق حل شده است و نتایج آنها با نتایج مدل سازی مساله با استفاده از نرم افزار Lingo مورد بررسی قرار گرفته است.

الگوریتم جامعه مورچه ها, سیستم مورچه های کمینه-بیشینه(MMAS), بهره برداری بهینه از مخزن سد, میزان رهاسازی ازمخزن درهرماه, میزان آب ذخیره شده مخزن در هر ماه