سیدعلی اصغر هاشمی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان
محمود عرب خدری - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری کشور

برآورد میزان فرسایش و تولید رسوب در حوزه های آبخیز رودخانه ها به منظور تکمیل مراحل مدیریت منابع آب حوزه ها امری اجتناب ناپذیر است. روش پتانسیل فرسایش (EPM) یک روش پیچیده صحرایی برای تکمیل مدیریت منابع آب می باشد. این روش در سال 1388 درکشور یوگسلاوی سابق ارائه شده است و تهیه نقشه فرسایش، تولید رسوب و محاسبه میزان انتقال رسوب را درحوزه ها پوشش میدهد و یک پشتیبان مهم برای کارفرمایان طرحهای آب و تکمیل مدیریت منابع آب می باشد. این مدل در حوزه های آبخیز فاقد آمار رسوب، قابلیت کاربرد فراوان دارد. دراین مقاله مدل مذکور به همراه مدل MPSIAC مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته اند. برای ارزیابی این مدل ها از مقادیر با اعتبار بسیار بالای میزان رسوب گذاری در مخازن سدهای کوچک در خروجی حوزه های آبخیز استان سمنان استفاده شده است. به منظور ارزیابی مدلها، حجم مقادیر رسوبگذاری 9 سد، طی یک دوره بهره برداری 10 ساله، سنجش و اندازه گیری شدند و بامقادیر برآورد شده از طریق مدل های مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مدل EPM از دقت بالاتری نسبت به مدل دیگر برخوردار است. لذا پیشنهاد گردید که این مدل جهت تکمیل طرحهای مدیریت منابع آب در استان سمنان که نیازمند اطلاعات میزان تولید رسوب در حوزه های آبخیز می باشندو فاقد آمار مربوطه هستند مورد استفاده قرار گیرد.

فرسایش, تولید رسوب, مدلهای برآورد, تکمیل مدیریت منابع آب حوزه ها