یونس غفاری - کارشناس ارشد طراحی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس

آنچنان که حمل و نقل به یکی از مهمترین چالش های شهرنشینی در سراسر جهان کنونی بدل گردیده است. از سویی دیگر، امروزه به شدت بر توسعه پایدار در ابعاد مختلف زندگی انسانها تاکید گردیده و اقدامات علمی و عملی بسیاری جهت جایگزینی روش های سازگار با محیط زیست به جای توسعه های خطی در حال انجام می باشد. بررسی اصول و جایگزینی شیوه های حمل و نقل پایدار بر اساس همین رویکرد مورد توجه جوامع پیشرو قرار گرفته و این در حالی است که در ایران حتی مبانی اولیه موضوع ناشناخته مانده است. انجام پژوهش در این زمینه در کشورمان، با توجه به رشد شتابان شهرنشینی، مراحل گذار به توسعه یافتگی و شرایط بومی از اهمیت بیشتری نیز برخوردار می باشد. حمل و نقل جنبه های مختلفی دارد که در یک طبقه بندی کلی می توان آن را به سه دسته زیرساخت ها، وسایل نقلیه و بهره برداری تقسیم نمود. زیرساخت شامل شبکه های حمل و نقل جاده ها، خطوط راه آهن، راه های هوایی، راه های آبی، خطوط لوله مواد مورد استفاده و همچنین گره ها یا پایانه ها مانند فرودگاه ها، ایستگاه های راه آهن، ایستگاه اتوبوس، بنادر و وسایل نقلیه ای که عموما در شبکه ها حرکت می کنند، همچنین بهره برداری ، شامل فعالیتهایی است که کنترل سیستم را انجام می دهند. مانند چراغ راهنمایی و شیب سنج ها. حمل و نقل تشکیل دهنده استخوان بندی اصلی فضایی شهرها بوده و دارای تاثیراتی بنیادین بر شکل و جهت گیری توسعه درون شهری است. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر چالش های حمل و نقل و ترافیک شهری از دیدگاه توسعه پایدار در شهر کرج و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتیجه پژوهش نشان می دهد که عجله و شتاب بی مورد، بی توجهی به مقررات و عدم تشخیص سهم عبور سایرین، عدم توجه به جلو وعدم رعایت حق تقدم، عدم استفاده از لوازم و تجهیزات ایمنی، استفاده از موتورسیکلت دارای نقص فنی و غیر استاندارد از مهمترین عوامل تصادفات می باشد. آمار تصادفات فوتی در سال قبل کمتر شده است و این می تواند نشانگر این موضوع باشد که سختگیری ها و آموزشها تاثیرگذار بوده است، ولی کافی نیست، زیرا تصادفات جرحی افزایش یافته است و تصادفات خسارتی هم کماکان از آمار بالایی برخوردار است.

حمل و نقل؛ ترافیک شهری، توسعه پایدار