حسین کاظمیان - آزمایشگاه های تحقیقاتی جابرن حیان - سازمان انرژی اتمی ایران
حسین فقیهیان - دپارتمان شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان

ساختمان، بافت و ترکیب شیمیائی زئولیتهای طبیعی و فرمهای اصلاح شده آنها که از خانواده آلومینوسیلیکاتهای هیدراته حاوی کاتیونهای قلیایی و قلیایی خاکی اند، آنها را منابع مهمی در زمینه های گوناگون من جمله پدیده تبادل یون، جذب و واجذب گازها و استفاده بعنوان کاتالیست در صنایع نفت و پتروشیمی نموده است. گونه هایی از آنها بدلیل ساختمان خاص کاندیدای مناسبی برای تصفیه فاضلابهای شهری وصنعتی به حساب می آیند. در ایران علیرغم وجود منابع و ذخایر عظیم این ماده معدنی، تاکنون کارهای علمی و تحقیقاتی قابل توجه ای در جهت بررسی امکان استفاده از آنها در زمینه های مختلف فوق الذکر بعمل نیامده است. در این مقاله سعی خواهد شد تا ضمن مرور مختصر تعدادی از مقالات منتشره در رابطه با کارهای انجام شده بر روی زئولیتهای طبیعی در زمینه استفاده از آنها در جذب و حذف کاتیونهای سنگین مضر و نیز یون آمونیوم از فاضلابهای شهری و صنعتی در سایر کشورها، قسمتی از کار تحقیقاتی انجام شده بر روی سه نمونه زئولیت طبیعی موجود در مناطق سمنان، فیروزکوه، و میانه گزارش شده و نتایج حاصل از بررسی میزان جذب کاتیونهای آمونیوم، نقره، سرب ، کادمیوم ، نیکل و رسوی بوسیله این نمونه ها ارائه گردیده و مورد بحث قرار گیرد.