محمد حسین زاده طلائی - مدرس گروه معماری دانشگاه عمران و توسعه

شهر به مثابه ظرف هنری تلقی می گردد و بنابر ساختمایه شهر، آثار هنری در آن شکل می گیرد. در این بازه هنری بناهایی وجود دارد که دارای تشخص فیزیکی هستند. این شخصیت حتی الامکان در توالی تاریخی ریشه در بازنمایی نمادین اثر دارد، اما تمایزات مفهومی چقدر می تواند در ظرفیت بازگوئی موثر باشد. در این لایه های معنایی زبان تخاطب عناصر نهفته است. ایده ها و انگاره های معمارانه در نظام ساختاری خود مبین رابطه نشانه با اقتضائات شهری در یک خوانش خاص می باشد. این جستار بناهای یادمانی شهر همدان به ترتیب زمانی برج قربان، گنبد علویان، آرامگاه بوعلی سینا، آرامگاه باباطاهر و نهایتا بنای یادبود عین القضات متعلق به یک دهه قبل به لحاظ تسلسل مفاهیم، تعیین ریشه های فکری در متن معماری، فرآیند نشانگی (گرماتولوژی)، درک ذهنی نمادها، آیکونگرانی در توالی های تاریخی با هم تطبیق داده شود. در این پژوهش نگارنده با تکیه به روش توصیفی تحلیلی سعی در تدوین چهارچوب کلی طرح دارد و از نتایج آن می توان بر سیر نزولی مفاهیم در یک دهه اخیر را در شکل گیری فرم عنوان کرد.

ظرفیت بازگویی، آیکونگرانی، لایه های معنایی، نمادپردازی، گرماتولوژی، نشان خوانش نماد پردازی- ماهیت نمادگرائی