پگاه غافل مبارکه - دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان
علیرضا خواجه احمدعطاری - استادیار، دانشگاه هنر اصفهان بهاره تقوی نژاد /دانشجوی دکترای پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان

هنر دوره قاجار بر بستری از رویارویی میان سنت و تجدد شکل گرفت، لیک این امر سببگردید که رابطه ای ظریف بین تجربه های هنری ادوار پیشین و تخیل و تجارب هنری نوینبرقرار شود. هنر این دوره از سویی در فرهنگ و تمدن گذشته ایران ریشه دارد و از سوی دیگرمتاثر از شرایط فرهنگی- اجتماعی و سیاسی- اقتصادی ایران سده نوزدهمی است که نوزادمدرنیته را در بطن خود جای داده است. در مقام مقایسه، هنر قاجار به سوی هنری پرزرق وبرق و متفاوت با هنر دوران پیشین ایران عزیمت نمود. چنین ویژگی هایی در دوره فتحعلیشاهنمودی متمایزتر یافت. از سوی دیگر مقارن با همین زمان با تسلط انگلیسی ها، شبه قاره هندکه ریشه های کهن و مستحکمی با ایران داشت مسیر وداع گفتن با هنر سنتی خود را پی گرفتهبود و هنر اروپایی سایه خود را بر سر هنرمندان این کشور هرچه بیشتر می گسترد. نوشتار حاضرمطالعه تطبیقی جواهرات موجود در نگاره های دوره قاجار و به طور مشخص عصر حکومتفتحعلیشاه (1834-1797/ 1250-1212) و همزمان با وی در هند. از همین رو کوشش شده است تا با بهره جستن از روش های تحقیق تحلیلی- تاریخی، به بازشناسی چگونگی کاربرد، طراحی و شاکله ظاهری این جواهرات پرداخته شود. از این منظر و پس از تحلیل و بررسیموارد فوق به نظر می آید با توجه به تعاملات فرهنگی- هنری ایران و هند، روش به تصویردرآمدن درباریان و در نتیجه جواهرات موجود در نگاره های هر دو کشور نیز از همدیگر تاثیرپذیرفته اند آنچنان که گویی از ریشه های مشترک نشات گرفته اند.

دوره قاجاریه، فتحعلیشاه، طراحی و ساختارجواهرات، نگاره های ایران و هند