امید قربانخانی - دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی دانشگاه قم، ایران.
حامد شریفی نسب - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران/ طلبه درس خارج حوزه علمیه قم
سید محمود طیب حسینی - دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران.

واژه حدیث از واژگان پرکاربرد قرآن کریم به شمار می آید و واژه احادیث نیز در چندین آیه و البته تنها در قالب دو تعبیر جعلناهم احادیث و تاویل الاحادیث به کار رفته است. این پژوهش با روش توصیف و تحلیل ادبی، دو واژه حدیث و احادیث را در فرهنگ عرب و قرآن مجید مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه دست یافته است که واژه حدیث نه به معنای مطلق سخن، بلکه به معنای سخنی است که در بر دارنده رخداد یا حادثه ای باشد و این معنا در تمام استعمالات قرآنی این واژه مشاهده می شود. واژه احادیث نیز در اصل به عنوان جمع قیاسی واژه احدوثه وضع شده است که به معنای حادثه و رخدادی است که بین مردم بر سر زبان ها افتاده باشد. در قرآن کریم نیز تعبیر جعلناهم احادیث در سیاق نکوهش برخی امت ها، به عذاب و تبدیل شدن آنها به حکایت ها و داستانهایی که بر سر زبان مردم جریان دارند اشاره دارد و تعبیر تاویل الاحادیث بر خلاف تفسیر مشهور که آن را به تعبیر خواب و رویا معنا کرده اند، به معنای شناخت سرانجام و عاقبت حوادث و وقایع روزگار است.

حدیث, احادیث, احدوثه, قرآن, مفردات