سید مسعود سلیمان پور - استادیار، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
امین صالح پور جم - استادیار و دانشیار، پژوهشکده ی حفاظت خاک و آبخیزداری
علی اکبر نوروزی - استادیار و دانشیار، پژوهشکده ی حفاظت خاک و آبخیزداری
ناصر خلیلی - کارشناس ارشد، اداره ی کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس، سیراز
حجت اله کشاورزی - کارشناس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس،شیراز

در این پژوهش اقدام به اولویت بندی عوامل موثر بر عدم مشارکت پایدار جوامع روستایی در طرح های آبخیزداری از دیدگاه کارشناسان در حوزه ی آبخیز مراد آباد می شوند واقع در جنوب غرب استان فارس شده است؛ به طوری که با استفاده از آزمون t ، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی و آزمون ناپارامتری فریدمن این مهم انجام شد. نتایج نشانداد از دیدگاه کارشناسان در حوزه ی آبخیز مراد آباد استان فارس، به ترتیب شاخص های اقتصادی ، آموزسی- ترویجی ، طراحی- اجرایی و اجتماعی دارای بیشینه و کمینه ی اولویت در عدم مشارکت پایدار جوامع روستایی در طرح های آبخیزداری می باشند. همچنین مهم ترین زیرشاخص ها بر عدم مشارکت پایدار جوامع روستایی در طرح های آبخیزداری در این حوزه ی آبخیز به ترتیب درآمدل کم ساکنان حوضه ، نادیده گرفت. درآمدل برای مردم به عنوان انگیزه ی اقتصادی مستقیم در اجرای طرح های آبخیزداری ، عدم آموزش ساکنان حوضه در خصوص طرح ها و اهداف مربوطه و پایین بودن سطح سواد و آگاهی می باشد. بر این اساس، دامنه ی مقادیر میانگین رتبه ها بین 85 / 4 تا 25 / 8 متغیر است؛ به طوری که زیرشاخص درآمدل کم ساکنان حوضه با میانگین رتبه ی 25 / 8 دارای بیشترین اولویت نسبی و زیرشاخص دیربازده بودن طرح های آبخیزداری با میانگین رتبه ی 85 / 4 دارای کمترین اولویت نسبی در عدم مشارکت پایدار جوامع روستایی در طرح های آبخیزداری در ایت حوضه را به خود اختصاص دادند. پیشنهاد می شود نسبت به فعالیت سمن ها و آموزش بهره برداران ، به همراه عواملی چون اجرای پروژه های چندمنظوره با در نظر داشتن منافع آبخیزنشینان به منظور بهبود شرایط اقتصادی، نسبت به زمینه سازی اعتماد و جلب مشارکت فعال ایشان در طرح های آبخیزداری اقدام شود.

آبخیزداری، اولویت بندی، کارشناس، مشارکت