محمد حاجی زاد - گروه علوم تربیتی، واحد نکا، دانشگاه آزاد اسلامی، نکا، ایران.
محبوبه جعفری رستمی - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی ، دانشکده علوم تربیتی ،واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران

هدف این پژوهش، تاثیر شیوه تدریس پژوهش محور بر تفکر نقادانه دانشجویان کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی آموزشی دانشگاه آزاد واحد ساری است. این پژوهش از نظر روش گردآوری داده ها نیمه آزمایشی و از نظر هدف کاربردی می باشد. جامعه آماری، تمامی دانشجویان کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی آموزشی دانشگاه آزاد واحد ساری می باشند که تعداد آن ها برابر با 210 نفر است. روش نمونه گیری تصادفی ساده می باشد. در این پژوهش از پرسشنامه آزمون استاندارد مهارت های تفکر انتقادی California form b (CCTST-B)(1990) استفاده شده است. به منظور تعیین روایی محتوایی و صوری، پرسشنامه مورد بررسی چند تن از متخصصین و متجربین و اساتید راهنما و مشاور قرار گرفت که همگی بر روا بودن پرسشنامه برای انجام پژوهش تاکید داشتند. به منظور اطمینان بیشتر از پایا بودن آن ها، تعداد 30 پرسشنامه قبل از اجرای نهایی، به طور تصادفی اجرا گردید و ضریب آلفا کرونباخ آن 78/0 برآورد شده است. لازم به ذکر است واحد درسی روش تدریس پیشرفته در برنامه هفتگی دانشگاه آزاد واحد ساری به صورت یک روز در هفته برگزار می گردید. در جلسه اول اجرای پرسشنامه های مهارت تفکر انتقادی فرم ب و خلاقیت کامکاری به عنوان پیش آزمون در هر دو کلاس آزمایش و شاهد (گواه) اجرا گردید د.ر طی مدت اجرا تدریس پژوهش محور (با تاکید بر استفاده از روش تدریس کاوشگری) به عنوان متغیر مستقل، محقق به طور کامل با استاد مورد نظر در ارتباط بوده و در کلاس آزمایش حضور داشتند و هنگام رویارویی مشکل راهنمایی های لازم را ارائه می کرد و سپس در پایان جلسه هشتم همان پرسشنامه ها به عنوان پس آزمون در هر دو کلاس آزمایش و شاهد (گواه) اجرا گردید. در این تحقیق از آمار توصیفی برای محاسبه میانگین و انحراف معیار متغیرهای تحقیق و نشان دادن فراوانی و نمودارهای مربوط به آن و همچنین از آمار استنباطی به منظور بررسی فرضیه های تحقیق استفاده می گردد. نتایج نشان داده است که تدریس پژوهش محور بر متغیر تفکر نقادانه موثر بوده است. همچنین تدریس پژوهش محور در بین مولفه های تفکر نقادانه (مهارت های تفسیری، مهارت های ارزشیابی، مهارت ها استنباطی، مهارت های قیاسی و مهارت های استقرایی)، فقط بر مولفه مهارت های تفسیری تاثیر نداشته است و بر دیگر مولفه ها تاثیری داشته است.

پژوهش محور, تدریس, تفکر نقادانه