زهرا قربانی - استادیار دانشگاه علوم پزشکی گیلان دانشکده بهداشت
مجید علیزاده - استادیار دانشگاه علوم پزشکی گیلان دانشکده بهداشت
فرشاد کفایی - استادیار دانشگاه علوم پزشکی گیلان دانشکده بهداشت
فائزه صفائی - استادیار دانشگاه علوم پزشکی گیلان دانشکده بهداشت
جواد وطنی - استادیار دانشگاه علوم پزشکی گیلان دانشکده بهداشت

زمینه و هدف: امروزه نیروی انسانی به عنوان ارزشمندترین سرمایه سازمان، با مسائل و مشکلات متعددی روبروست. یکی ازعمده ترین مسائل شغلی که معمولا به شکل واکنش در برابر تنیدگی های شغلی و سازمانی در میان کارکنان دیده میشود کهاثرات نامطلوب جسمی و روانی متعددی را نیز به همراه خواهد داشت، پدیده فرسودگی شغلی است. هدف اصلی این مطالعهتعیین تاثیر عوامل زیان آور محیط کار بر فرسودگی شغلی می باشد.مواد و روشها: این پژوهش بر مبنای میزان مواجهه فردی کارکنان با مقادیر کمی عوامل زیان آور محیط کار انجام شد.داده های مورد نیاز پژوهش با استفاده از پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلچ ، شاخص محاسبه خستگی توسط نرم افزارFatigue index calculator جمع آوری گردید. شیوه انتخاب گروه نمونه کل اپراتورهای ماشین کار 50 نفر و گروه شاهدپرسنل ستادی با تعداد نفرات مشابه در مجموع 100 نفر بود. در پایان تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده با استفاده ازنرم افزار آماری SPSS با ضریب اطمینان % 95، انجام شد.یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که عوامل زیان آور محیط کار با ارتقاء فرسودگی شغلی کارکنان، ارتباط مستقیم و معنیداری (p-value<0.05) دارد. مطابق یافته های پژوهش مشخص گردید که فرسودگی شغلی متاثر از عوامل زیان آور محیط کار بوده و پارامترهای آلاینده فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی (ایمنی)، ارگونومیکی موجب ارتقای فرسودگی شغلی، خواهد شد.بیشترین تاثیر فرسودگی شغلی اپراتورها، در خرده مقیاس عدم احساس موفقیت در عملکرد فردی نمود یافته است.نتیجه گیری: تعدیل یا حذف پارامترهای آلاینده شناسایی شده در محیط کار در نهایت منجر به کاهش فاکتورهای موثر درفرسودگی شغلی خواهد شد که این امر نیازمند به سرمایه گذاری و اجرای یک برنامه مدیریت کنترل و پایش دوره ای می باشد.

فرسودگی شغلی، عوامل زیان آور محیط کار، نرم افزار Fatigue calculator index ، شاخص محاسبه خستگی