علی کاظم پور جهرمی - کارشناس ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
ایمان اله بیگدلی - دانشیار، گروه روان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
پروین رفیعی نیا - استادیار، گروه روان شناسی بالینی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

مقدمه: این پژوهش با هدف مقایسه کارکردهای اجرایی و حافظه کاری افراد مبتلا به اختلال وسواسی - جبری  با افراد بهنجار انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع علی - مقایسه ای است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه افراد مراجعه کننده به مرکز سلامت ایرانیان در شهر سمنان در سال 1393 بود، که از این جامعه، 30  فرد  مبتلا به اختلال وسواسی – جبری، به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای تشخیص افراد مبتلا به اختلال وسواسی – جبری، از مصاحبه تشخیصی ساختار یافته و همچنین از پرسشنامه وسواس فکری - عملی مادزلی  استفاده شد. برای انتخاب گروه مقایسه نیز 30 نفر ازافراد بهنجار که از لحاظ متغیرهای سن، جنس، تحصیلات و طبقه اجتماعی-اقتصادی با گروه مبتلا به این اختلال همتا بودند، به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب گردیدند. در این پژوهش از آزمون فراخنای ارقام وکسلر، آزمون عملکرد پیوسته، آزمون کارت های ویسکانسین و آزمون برج لندن برای جمع آوری داده ها استفاده شد و برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها، از آزمونهای تحلیل کوواریانس چند متغیری و تک متغیری بهره گرفته شد. یافته ها:  نتایج حاصل از تحلیل های آماری نشان داد که عملکرد افراد مبتلا به اختلال وسواسی - جبری در حافظه کاری و کارکرد اجرایی (توانایی نگهداری توجه، توانایی جابجایی زمینه و توانایی برنامه ریزی) ضعیف تر از افراد بهنجار است. همچنین با وجود عملکرد ضعیف تر افراد مبتلا به اختلال وسواسی - جبری نسبت به افراد بهنجار در متغیر بازداری پاسخ (مربوط به کارکرد اجرایی)، تفاوت بین دو گروه معنادار نبود.  نتیجه گیری: بنابراین یافته های پژوهش حاضر موید این نکته است که مبتلایان به اختلال وسواسی – جبری، نقایصی در کارکردهای اجرایی و حافظه کاری دارند.

اختلال وسواسی - جبری, حافظه کاری, عملکرد اجرایی, نگهداری توجه, جابجایی زمینه, برنامه ریزی, بازداری پاسخ