جواد وطنی - دکتری بهداشت حرفه ای دانشگاه علوم پزشکی گیلان
زهرا قربانی - کارشناس ارشد مدیریت محیط زیست (گرایش HSE)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب.
فرشاد کفایی
مجید علیزاده

امروزه نیروی انسانی به عنوان ارزشمند ترین سرمایه سازمان، با مسائل و مشکلات متعددی روبروست. یکی از عمده ترین مسائل شغلی که اثرات نامطلوب جسمی و روانی متعددی را نیز به همراه دارد، پدیده فرسودگی شغلی است. هدف اصلی این مطالعه تعیین تاثیر عوامل زیان آور محیط کار بر فرسودگی شغلی می باشد و بر مبنای میزان مواجهه فردی کارکنان با مقادیر کمی عوامل زیان آور محیط کار انجام شده است. داده های مورد نیاز پژوهش با استفاده از پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلچ، شاخص محاسبه خستگی توسط نرم افزار Fatigue index calculator جمع آوری گردید. شیوه انتخاب گروه نمونه کل اپراتورهای ماشین کار 50 نفر و گروه شاهد پرسنل ستادی با تعداد نفرات مشابه در مجموع 100 نفر بود. در پایان تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS با ضریب اطمینان 95%، انجام شد. نتایج مطالعه نشان داد که عوامل زیان آور محیط کار با ارتقاء فرسودگی شغلی کارکنان، ارتباط مستقیم و معنی داری (0.05> p - value) دارد. مطابق یافته های پژوهش مشخص گردید که فرسودگی شغلی متاثر از عوامل زیان آور محیط کار بوده و پارامترهای آلاینده فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی (ایمنی)، ارگونومیکی موجب ارتقای فرسودگی شغلی، خواهد شد. بیشترین تاثیر فرسودگی شغلی اپراتورها، در خرده مقیاس عدم احساس موفقیت در عملکرد فردی نمود یافته است. تعدیل یا حذف پارامترهای آلاینده شناسایی شده در محیط کار در نهایت منجر به کاهش فاکتورهای موثر در فرسودگی شغلی خواهد شد که این امر نیازمند به سرمایه گذاری و اجرای یک برنامه مدیریت کنترل و پایش دوره ای می باشد

فرسودگی شغلی، عوامل زیان آور محیط کار، Fatigue calculator index، شاخص محاسبه خستگی