محمدعلی شیرین زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی اراک،اراک،ایران
هادی فتاحی - دانشیار و هیئت علمی دانشگاه صنعتی اراک،اراک،ایران

چگونگی ایجاد تعادل میان پارامترهای هزینه و زمان در مدیریت پروژه ها بسیار مهم است. مسئله اصلی در موازنه هزینه و زمان، گسسته سازی فضایتصمیم به متغیرهای تصمیم قابل شمارش و کراندار، می باشد. که در این شرایط بهره وری روش های سنتی به شدت کاهش یافته و استفاده ازالگوریتم های فراابتکاری امکان حل بسیاری از مسائل جالب و دشوار فراهم و امکان مدلسازی مسائل پیچیده نیز افزایش می یابد. با توجه به نیازروزافزون جامعه جهانی به صنعت معدن و مواد معدنی، معدنکاری دارای مسائل (NP-Hard) و محدودیتهای پیچیدهای میباشد که به دلیل سختی یا ناممکن بودن اندازه گیری دقیق آن ویژگی ها، و نیاز به تداوم این صنعت، روش های مختلفی توسعه یافته اند که بدون شک کارآمدترین روشپیشنهادشده، الگوریتم های فراابتکاری در شاخه بهینه سازی می باشند که قابلیت بسیار بالایی در حل اینگونه مسائل دارد. هدف از این مقاله، مروریجامع بر کاربرد انواع الگوریتم های فراابتکاری در رشته و مسائل مختلف معدنی و ایجاد منبع مطالعاتی قوی برای محققان علاقه مند به این زمینهمی باشد. در میان روش های موجود برای مدلسازی، الگوریتم های فراابتکاری به دلیل توانایی در حل مسائل با مقیاسه ای مختلف و رسیدن به کمینه/ بیشنه مطلق بسته به ماهیت مسئله و مهمترین گام، یعنی انتخاب تابع هدف و تنظیم پارامترها با در نظر گرفتن محدودیت و نیازهای مسئله، ازاهمیت خاصی برخوردار است. در مقایسه با سایر روشها، نتایج حاصله محاسباتی از این الگوریتم ها در مسائل استاندارد مطرح شده در مقالات تحتبررسی، به وضوح کارایی الگوریتم های فراابتکاری در زمینه بهینه سازی را به نسبت سایر روشهای بهینه سازی را نشان می دهد.

الگوریتم های فراابتکاری، بهینه سازی، معدن کاری، منابع معدنی