عیسی مولوی وردنجانی - دانشجوی دکتری انقلاب اسلامی، دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران.
داود فیض افرا - استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر قدس، تهران، ایران.

هدف پژوهش حاضر تبیین اندیشه سکولاریستی نهضت آزادی در مواجهه با گفتمان انقلاب اسلامی با تاکید بر اندیشه مهندس مهدی بازرگان بود. در این راستا، مولفه های سکولاریسم در اندیشه بازرگان شامل ملی­گرایی، مخالفت با اصل ولایت ­فقیه، تفسیر دین براساس لیبرالیسم، مخالفت با تشکیل حکومت دینی، مخالفت با اجرای احکام دینی بررسی شد. همچنین اسلام ناب محمدی و مواجهه اندیشه نهضت آزادی با گفتمان انقلاب اسلامی از دیگر مباحث مورد بحث در این پژوهش بوده اند. یافته­های تحقیق حاکی از آن است کهبر اساس روش تحلیل گفتمان، ملی­گرایی با نگرش حداقلی به دین دال مرکزی نهضت آزادی و اساس مفصل­بندی سایر مفاهیم این اندیشه محسوب شده و این نگرش حداقلی، در حیطه سیاست منجر به سکولاریسم می­شود. ماهیت نگرش نهضت آزادی با گفتمان انقلاب اسلامی در تضاد قرار دارد؛ چرا که در گفتمان انقلاب اسلامی، اسلام ناب با نگرش حداکثری به دین، دال مرکزی گفتمان انقلاب اسلامی را تشکیل می دهد و سایر دال­ها توسط این نگرش مفصل­بندی می­شود. بنابراین نوع مواجهه این دو اندیشه کاملا در تضاد یکدیگر ارزیابی می­شود.

سکولاریسم, نهضت آزادی, انقلاب اسلامی ایران, مهدی بازرگان, ولایت فقیه, ملی گرایی