محمد جواد زمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری،دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان
امیررضا کریمی آذری - دانشیار و عضو هیات علمی گروه معماری، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان
سید رضا آزاده - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیا و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان

در برنامه ریزی و طراحی محیط های مسکونی، افزایش جمعیت، متراکم سازی فضاهای شهری را به عنصری جدید در برخورد با مسائل شهری تبدیل کرده است؛ که با ازدحام به عنوان فرآیندی روانی و بیزاری از محیط و اجتماعات همراه و مرتبط است. از این رو تراکم شرایط زندگی اجتماعی و شیوه ادراک محیط را تحت تاثیر قرار می دهد بنابراین تاثیرات ذهنی ساکنان که تراکم موجود محیط را بر اساس قضاوت ذهنی ادراک می کنند از اهمیت بالایی برخوردار است. این ادراک به نشانه و عواملی وابسته است که عوامل کالبدی از مهم ترین آن به شمار می آید. در یک تراکم ثابت، شیوه طراحی و ترکیب واحدهای مسکونی میتواند ارزیابی های متفاوتی را از تراکم موجب شود. در این راستا هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی مولفه های مولفه های تاثیرگذار بر تراکم ادراکی در جهت بوجود آوردن حس خلوت است که این موضوع با انتخاب دو مجتمع مسکونی پردیسان و کاکتوس در شهر رشت انجام شده است. در این راستا ابتدا مولفه های تاثیرگذار بر تراکم ادراکی شناسایی و سپس پرسشنامه پژوهش طراحی و توسط ساکنان مجتمع های مسکونی این پرسشنامه ها پر شد. برای تعیین میزان اهمیت شاخص ها نیز از مدل AHP استفاده شد. نتایج مدل AHP نشان داد که شاخص زمینه فرهنگی با امتیاز نسبی 0/206 نسبت به سایر شاخص ها از اهمیت بیشتری در ایجاد حس خلوت برخوردار است. شاخص های الگوی جاری فعالیت ها و خوانایی در رتبه های بعدی قرار دارند. تحلیل یافته های پژوهش در مجتمع مسکونی پردیسان حاکی از آن است که از مجموع هشت شاخص مورد مطالعه، دو شاخص الگوی جاری فعالیت ها و نشانه ها بیشترین اولویت اجرایی برای افزایش حس خلوت در این مجتمع مسکونی را دارند. یافته هایپژوهش در مجتمع مسکونی کاکتوس نیز نشان داد که دو شاخص الگوی جاری فعالیت ها و زمینه فرهنگی از بیشترین اولویت اجرایی برخوردارند

تراکم ادراکی، حس خلوت، مجتمع مسکونی، پردیسان، کاکتوس