سلمان توکل چالشتری - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد
الهام پورمهابادیان - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد

ایران با تاریخ بلند شهر نشینی دارای کهن شهرها و سکونتگاه های باستانی متعدد و متنوع در زیست بوم های گوناگون سرزمینی است. چشم اندازی گذرا بر سیمای شهرنشینی ایران بافت های قدیمی پرارزشی را به نمایش میگذارد که میراث های فرهنگی این جامعه کهن در آنها نهفته است اما در چند دهه اخیر بافت های مزبور تحرک و نشاط گذشته خود را از دست داده و در آستانه ویرانی و تخریب قرار گرفته و محیطی نامناسب و بسیار کم رونق را برای زندگی ساکنین خود به وجود آورده است ولی با وجود همه این مسائل در ارزش وجودی آنها جای هیچ گونه شک و تردیدی نیست و تصور ما بر این است که پژوهش و مطالعات بنیادی و شناخت جغرافیایی از این باف تهای شهری نخستین گامی است که برای هر گونه حرکت عمرانی با هدف بهسازی و باز زنده سازی آنها ضرورت کامل دارد . بطور کلی بافت های قدیم به عنوان بخشهای مهمی از شهرها که نشان دهنده گذشته و هویت آنها بوده در بیشتر کشورهای دنیا مورد توجه ویژه قرار دارند. در کشور ما نیز که سابقه شهرنشینی کهن و دیرینه ای دارد و به عنوان هسته اولیه شهر و قسمتی که نحوه اندیشیدن و نگرش نیاکان ما را در جنبه های مختلف زندگی نشان می دهد مورد توجه معماران و برنامه ریزان شهری قرار داشته و عموما از زاویه و دید فرهنگ، هنر و زیبایی شناسی آن را بررسی می کنند و با هدف اصلاح کالبدی و سامان دهی آنها برنامه ها و راهکارهایی را ارائه می کنند. بافت قدیم سبزوار نیز به مانند بافت قدیمی سایر شهرها با توجه به دارا بودن ارزش های تاریخی و فرهنگی و داشتن مشکلاتی نظیر افول کیفیت کالبدی، وضعیت وخیم زیست محیطی، دشواری دسترسی و مشکلات ترافیکی، کمبود عناصر خدماتی و انحطاط کیفیت فرهنگی و بصری نیازمند ارائه برنامه ها و راهکارهایی جهت ساماندهی و احیاء می باشد.

چالشتر، بهسازی، بافت، فرسوده، شهرنشینی