مریم تکیه گاه طهرانی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد
امیر بستانی - دانشیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد

با توجه به اهمیت سبزیجات سالم در رژیم غذایی و استفاده رایج از لجن فاضلاب شهری به عنوان بارور کننده خاک، کنترل غلظت عناصرسنگین در محصولات به جهت حفظ سلامتی مصرف کننده حائز اهمیت است. لذا این پژوهش با هدف ارزیابی خطر سرطان زایی سرب در سبزیجاترشد یافته در خاک تیمار شده با لجن فاضلاب در شرایط گلخانه ایی انجام شد. طرح آزمایش به صورت کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گردید.تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح لجن فاضلاب (صفر، 5 / 1 ، 3 ، 5 / 4 و 6 درصد وزنی) و سبزیجات مورد مطالعه شامل پیازچه، تربچه، شاهی،ریحان، خرفه و مرزه بودند. سپس شاخصسرطانزایی سرب برآورد گردید. بر اساس یافته ها؛ اثر تیمار لجن فاضلاب بر افزایش خطر سرطان زایی(CR) معنی دار بود (p≤0/0001). بیشترین شاخص سرطان زایی در گیاه شاهی با مقدار 0115 / 0 و 0037 / 0 به ترتیب در کودکان و بزرگسالانمشاهده شد. نتایج نشان داد احتمال وقوع بیماری های سرطانی برای هر دو گروه سنی وجود داشت و کودکان بیش از دو برابر بزرگسالان درمعرض این خطر بودند.

فلزات سنگین، ارزیابی خطر سلامت، خطر سرطانزایی، لجن فاضلاب