مهدیه شیخی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد
امیر بستانی - دانشیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد

این پژوهش با هدف ارزیابی شاخص خطر غیرسرطان زایی (سهم خطر) نیکل در سبزیجات رشد یافته در خاک های تیمار شده با سطوحمختلف پساب در شرایط گلخانه ای انجام شد. آزمایش در آرایش فاکتوریل، به صورت طرح کاملا تصادفی در سه تکرار با پنج سطح آب پسابشهری شامل تیمارهای (w1)؛ 100 درصد آب شرب، (w2)؛ 75 درصد آب شرب و 25 درصد پساب، (w3)؛ 50 درصد آب شرب و 50 درصدپساب، (w4)؛ 25 درصد آب شرب و 75 درصد پساب، (w5)؛ 100 درصد پساب و با شش گیاه (تربچه، شاهی، ریحان، خرفه، گشنیز و مرزه) انجامشد. نتایج نشان داد با افزایش سطح پساب شاخص میانگین جذب روزانه نیکل و شاخص خطر غیرسرطانزایی در هر دو گروه سنی کودکان وبزرگسالان افزایش یافت (001 / 0 ≥ P). بالاترین میانگین مصرف خوراکی روزانه فلز نیکل بین تمام سبزیجات 06 / 0 میلی گرم بر کیلوگرم در روزدر کودکان به گیاه تربچه تعلق داشت. میانگین مصرف خوراکی روزانه و شاخص سهم خطر فلز نیکل در کودکان بیشتر از بزرگسالان بود. سهمخطر فلز نیکل در تمام سبزیجات به غیر از گشنیز در کودکان بالاتر از حد ایمن (HQ> 1) بوده و احتمال اثرات سو بیماریهای غیرسرطانی درکودکان وجود داشت.

شاخص خطر، نیکل، پساب شهری