حسین صفاری - استادیار پژوهش موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی
محمدرضا بلالی - استادیار پژوهش و رئیس بخش تحقیقات حاصلخیزی خاک ، تغذیه گیاه و شیمی خاک موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات آموزش و ترویجکشاورزی
لیلا رضاخانی - دانشجوی دکتری علوم خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج

تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در تلاش منسجمند تا با انتقال دانش و نوآوری از طریق اجرای پایلوت در مزارع و باغات کشاورزانخلاء عملکرد را کاهش و متوسط تولید را در سطح کلان افزایش دهند. تحلیل اثربخشی مصرف بهینه کود در 1492 مزرعه و 1142 هکتار در دهه70 و تعداد 73 پایلوت تحقیقی ترویجی تغذیه تلفیقی زراعی و باغی در بیش از 201 نقطه در 19 استان کشور در سال های زراعی 1394 تا 1396نشان داد که بیش از 20 درصد افزایش عملکرد کمی همراه با افزایش کیفیت را دربرداشته و به طور متوسط هفت تا 14 میلیون ریال برایمحصولا ت زراعی و 270 میلیون ریال در محصولات باغی درآمد کشاورز را افزایش داده است. بررسی مسیر تحقیق برای توسعه از اقدام برای کشفنوآوری تا تاثیر بلند مدت در سطح وسیع برای تغییر عملکرد نشان داد انجام پایلوت مرحله میانی فرایند بوده که بیانگر اثربخشی تحقیقات درسطح کوچک است و تداوم آن به مدت حد اقل سه تا پنج سال منجر به تغییر نگرش و تاثیر گذاری درازمدت و تعمیم به کل منطقه می باشد. امادر کشور انجام پایلوت ها عمدتا یکساله بوده و با توجه به نتایج مثبت درصورتی که تداوم یابد با تغییر نگرش و افزایش انگیزه بهره برداران تغییرتولید را همراه خواهد داشت که بایستی سرلوحه برنامه های آتی قرار گیرد.

پایلوت تغذیه گیاه، مصرف بهینه کود، انتقال یافته، تعمیم پذیری، پذیرش