فرناز صحاف - دانشیار گروه زنان و مامایی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.
مهدی نظری - استادیار گروه بیهوشی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.
عباسعلی درستی - استادیار گروه بیهوشی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.

مقدمه: استرس اکسیداتیو، یکی از شاخص­هایی است که در طی زایمان زودرس و همچنین بیماری­های قلبی- عروقی تغییر می­یابد. عوامل متعددی بر این شاخص موثر هستند، از این رو مطالعه حاضر با هدف بررسی 8 هفته تمرین ورزشی تناوبیبر شاخص­های استرس اکسیداتیو زنان با زایمان زودرس پس از جراحی گرافت عروق کرونری (CABG) انجام شد. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی در سال 1398 بر روی 21 زن با زایمان زودرس دارای سابقه جراحی گرافت عروق کرونر در دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام شد. پس از تخصیص تصادفی، از نمونه­ها خون گرفته شد و سپس گروه مداخله 24 جلسه تمرین ورزشی تناوبیرا انجام دادند و گروه کنترل زندگی عادی خود را می گذراندند. قبل و بعد از مداخله سطوح 8- هیدروکسی 2- دی اکسی گوانوزین سرمی و 8- هیدروکسی 2- دی اکسی گوانوزین ادراری اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 19) و آزمون­های آماری شاپیروویلک، تی دانشجویی و تی مستقل انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنادار در نظر گرفته شد. یافته ها: اثر برنامه تمرینات ورزشی تناوبیدر گروه مداخله موجب ایجاد اختلافات معنادار نسبت به قبل از ورزش در غلظت 8-هیدروکسی 2-دی اکسی گوانوزین سرمی (003/0=p) و ادراری (003/0=p) شد. همچنین اختلاف آماری بین گروهی متغیرهایی همچون وزن (048/0=p)، شاخص توده بدنی (004/0=p)، درصد چربی (002/0=p)، و 8-هیدروکسی 2-دیاکسی گوانوزین سرمی (001/0=p) و ادراری (001/0=p) در بین دو گروه مداخله و کنترل مشاهده شد. نتیجه گیری: انجام ورزش­های تناوبی در زنان با سابقه زایمان زودرس که تحت عمل جراحی گرافت عروق کرونر قرار گرفته اند، می تواند موجب تغییر در شاخص استرس اکسیداتیو گردد.

استرس اکسیداتیو, تمرین تناوبی, زایمان زودرس, گرافت عروق کرونر