مرضیه خیرخواه - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
صفر قائدرحمتی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
عبدالرضا رکن الدین افتخاری - استاد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
ناصر رضائی - استادیار برنامه ریزی گردشگری، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران

شناخت و تحلیل ارتباط فضایی میان عناصر گردشگری یکی از مهم­ترین و ضروری­ترین عواملی است که ارتباط تنگاتنگی با نوع تاثیرگذاری و تاثیرپذیری گردشگران از محیط شهری دارد. هدف از این پژوهش تحلیل ارتباط فضایی در عناصر گردشگری مناطق یک و دوازده کلان­شهر تهران می­باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. برای جمع­آوری  اطلاعات از مطالعات اسنادی و در تحلیل تجربی از ابزارهای میدانی پرسشنامه و همچنین داده­های ثانویه استفاده گردید. بدین­سان در ابتدا شاخص­ها و نماگرها تنظیم گردید و با توجه به نظر نخبگان شاخص­ها و نماگرهایی که بیشترین امتیاز را به خود اختصاص دادند برای تنظیم پرسشنامه انتخاب شدند. در این پژوهش از آزمونT  تک نمونه­ای در محیط SPSS برای تحلیل داده­های حاصل از پرسشنامه­ها و همچنین از مدل میانگین نزدیک­ترین همسایگی و تحلیل خوشه­ای فضایی چند فاصله­ای در محیط GIS برای تجزیه و تحلیل داده­های ثانویه و برای بدست آوردن الگوی توزیع و پراکنش فضایی عناصر گردشگری در مناطق استفاده شده است. یافته­های این پژوهش نشان می­دهد که الگوی فضایی عناصر گردشگری در مناطق یک و دوازده کلانشهر تهران از نوع خوشه­ای است و همچنین نتایج حاصل از آزمونT  تک نمونه­ای نشان می­دهد که شاخص­های مورد­نظر میانگینی کمتر از مقدار T Value را که عدد 3 می­باشد را بدست آورده­اند و همچنین سطح معناداری برابر است با 000/0، که نشان­دهنده­ی وجود ارتباط ضعیف میان عناصر گردشگری در نظر گرفته شده در هر دو منطقه و تایید فرضیه تحقیق می­باشد.

ارتباط فضایی, عناصر گردشگری, تحلیل فضایی, کلان شهر تهران