زهرا نیک منش - دانشیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
علی عرب - استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
سوده شاکرماهانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

هدف پژوهش بررسی شرایط زندگی و عوامل آسیب پذیری فرزندان دارای والدین معتاد است. روش تحقیق توصیفی از نوع علی- مقایسه ای است و در پی بررسی و مقایسه عوامل خطر و عوامل محافظت کننده، رفتارهای پرخطر و ادراک شیوه تربیتی والدین فرزندان دارای والدین معتاد و غیرمعتاد بود. جامعه آماری، شامل کلیه دانش آموزان 18-14 ساله در سال تحصیلی 97-96 شهرستان کرمان، دارای والدین غیرمعتاد و دارای والدین معتاد بود. نمونه شامل 80 نفر بود که فرزندان دارای والدین معتاد به شیوه ی در دسترس و فرزندان دارای والدین غیرمعتاد به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. متغیرها با استفاده از پرسشنامه های عوامل خطر و محافظت کننده اعتیاد، رفتارهای پرخطر و ادراک شیوه تربیتی والدین سنجیده شد. اطلاعات با استفاده از تحلیل مانکوا و کواریانس تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد میانگین کمبود مهارت های اجتماعی، تکانشگری، تعارضات خانوادگی و بی نظمی محیط اجتماعی در فرزندان دارای والدین معتاد نسبت به فرزندان دارای والدین غیرمعتاد بالاتر بود و میانگین خشونت، گرایش به خطرپذیری جنسی و قلیان کشیدن در فرزندان دارای والدین معتاد نسبت به فرزندان دارای والدین غیرمعتاد بالاتر است. تحلیل کواریانس چند متغیری ادراک شیوه تربیتی والدین نشان داد ادراک شیوه تربیتی والدین معتاد توسط فرزندانشان، به دو صورت مستبد و سهل گیرانه، بالاتر از فرزندان دارای والدین غیرمعتاد است. نتایج تحلیل کواریانس یکراهه نشان داد، میانگین ادراک شیوه های فرزند پروری سهل گیرانه، در فرزندان دارای والدین معتاد نسبت به فرزندان دارای والدین غیرمعتاد بالاتر و در ادراک شیوه فرزند پروری مقتدر، میانگین نمرات فرزندان دارای والدین غیرمعتاد بالاتر از فرزندان دارای والدین معتاد است.

اعتیاد، کودکان، عوامل آسیب پذیر