پویا اعلایی بازکیایی - دانشجوی دکتری گروه زراعت دانشکده تولید گیاهی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
بهنام کامکار - استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
ابراهیم امیری - استاد گروه مهندسی آب دانشکده فنی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لاهیجان، ایران.
حسین کاظمی - استادیار گروه زراعت دانشکده تولید گیاهی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر دوره­های آبیاری و تاریخ های مختلف کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم هاشمی در سال های زراعی 1395 و 1396 به صورت کرت­های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) اجرا شد. آبیاری در چهار سطح (غرقاب کامل، دور­های آبیاری 5، 10 و 15 روزه) به عنوان عامل اصلی و تاریخ کاشت در سه سطح (اول اردیبهشت، 20 اردیبهشت و 10 خرداد) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر آبیاری و تاریخ کاشت بر عملکرد شلتوک در سطح یک درصد معنی دار شد. بیش­ترین مقادیر عملکرد زیستی در تیمار دور آبیاری غرقابو پنج روزه با میانگین به ترتیب 10960 و 10238 کیلوگرم در هکتار و در تاریخ کاشت یک و 20 اردیبهشت با میانگین 10553 و 10397 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. بیشترین وزن صد دانه در تاریخ کاشت 20 اردیبهشت و 10 خرداد ، بیش­ترین تعداد خوشه در بوته در تیمار غرقاب و در تاریخ کاشت دوم و بیش­ترین دانه پر در خوشه در تیمار غرقاب دائم مشاهده شد. همچنین بیش­ترین تعداد دانه پوک در تیمار آبیاری 15 و 10 روزه و تاریخ کاشت 10 خرداد مشاهده گردید.نتایج نشان داد که آبیاری غرقاب با عملکرد دانه 4271 کیلوگرم در هکتار، بیش­ترین عملکرد دانه را داشت. تیمارهای دور آبیاری 10 و 15 روزه عملکرد دانه کم­تری نسبت به تیمار غرقاب و دورآبیاری 5 روزه داشتند. در دو سال زراعی آزمایش، تاریخ کاشت 20 اردیبهشت بیش­ترین عملکرد دانه با میانگین 3820 کیلوگرم در هکتار را داشت. در این آزمایش، تاریخ کاشت 20 اردیبهشت مطلوب­ترین شرایط محیطی برای رشد را داشت و از ثبات عملکرد خوبی برخوردار بود.

آبیاری غرقاب, عملکرد زیستی, عملکرد شلتوک, کم آبیاری