فاطمه مهربانی - دانشجوی دوره دکترای اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

دستیابی به رشد اقتصادی، توسعه پایدار و تخصیص بهینه منابع مستلزم وجود یک سیستم مالی کارا می باشد که بتواند با کمترین هزینه، بهینه ترین تخصیص منابع را صورت دهد. مهمترین خصایص بازار مالی ایران عدم وجود ابزارها و نهادهای مالی قوی و بانک محور بودن آن به دلیل عدم حضور یک بازار سرمایه کارآمد می باشد که این امر منجر به کنترل و دخالت های همه جانبه دولت در فعالیت های اقتصادی و مالی گردیده است. مطالعات انجام شده در زمینه بازار پول و سرمایه کشور نشان می دهد که بخش مالی کشور توسعه نیافته می باشد و نمی تواند وظیفه انتقال وجوه از بخش های دارای مازاد نقدینگی را به بخش های تولیدی و صنعتی به خوبی انجام دهد. برخی از صاحب نظران اقتصادی بر این باورند که علت اصلی چنین وضعیتی و مشکلات عدیده در تأمین مالی سرمایه، فقدان نوآوری های مالی و عدم استفاده از ابزارهای نوین تأمین مالی می باشد. این تحقیق بر آن است که ضمن بررسی چالش ها و آسیب های بازار مالی کشور به بیان راهکارهایی برای تقویت کارایی آن بپردازد. متدلوژی این مقاله عبارت است از تحلیل توصیفی چالش های بازار پول و سرمایه کشور در تأمین مالی و تحلیل آماری این دو بازار با استفاده از داده های آماری بانک مرکزی. نتایج این تحقیق بیانگر این واقعیت می باشد که علت اصلی توسعه نیافتگی بازار مالی ایران عدم استفاده از ابزارهای نوین تأمین مالی نمی باشد، بلکه ساختار نامناسب سازمانی و عدم حضور استانداردهای حاکمیت شرکتی می باشد. همچنین این مقاله به کارگیری استانداردهای حاکمیت شرکتی را به عنوان یکی از راهکارها برای تأمین مالی سرمایه و کارامد نمودن بازار مالی بر می شمارد. لازم به ذکر است که نتایج این بررسی می تواند به عنوان یک توصیه سیاستی برای سیاستگذاران و برنامه ریزان کشور و بانک مرکزی مورد استفاده قرار گیرد.

بازار پول، بازار سرمایه، نوآوری مالی، تأمین مالی، حاکمیت شرکتی