حکیمه استوارزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان
محسن جلالی - عضو هیت علمی گروه خاکشناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان

خاک ممکن است در اثر ورود کمپوست شهری، لجن فاضلاب، آفت کش ها،کودها، فاضلا بشهری، ضایعات کوره ها، اگزوز ماشین ها و معادن به فلزات سنگین آلوده شود ( گرانت و همکاران، ۱۹۹۶ ؛ کاباتا پندیاس، ۲۰۰۰ ) . تجمع زیاد عناصرسنگین میتواند اثرات زیا نباری بر روی حاصلخیزی خاک، اعمال اکوسیستم، سلامتی انسان و حیوان داشته باشد. پا کسازی محیط از عناصر سنگین یکی از مشکل ترین کارهای مهندسین محیط زیست است. چندین روش برای پا کسازی عناصر سنگین خا کها پیشنهاد شده است که یکی از این روشها، آبشویی خاکها با استفاده از نمک ها و EDTA است (آندرسون، ۱۹۹۳ ). مطالعات آزمایشگاهی نیز نشان داده اند کهEDTA در پا کسازی خاک از عناصر سنگین اقتصادی و عملیتر به نظر می رسد (هیل و همکاران، ۱۹۹۹). EDTA به خاطر توانایی کمپلکس کنندگی قوی آن با عناصر سنگین یکی از معمو لترین عوامل استفاده شده در این مورد بوده است . همچنین از محلول کلرید کلسیم برای آبشویی خا کها استفاده میشود. یون کلر (Cl-) یک لیگاند معدنی است که با .( عناصر کمپلکس داده و سبب حرکت آنها در خاک می شود (بارو و الیس، ۱۹۸۶ در استان همدان تاکنون آبشویی عناصر سنگین در خاکهای آلوده صورت نگرفته است. در این تحقیق تأثیرEDTA و کلرید کلسیم بر آبشویی عناصر سنگین در خا کهای آلوده مورد بررسی قرار گرفت