عباس ملایی
صمد اسفندیاری
حمید ریاحی
مسعود فرزام نیا

در استان کرمان با وجود داشتن انرژی خورشیدی فراوان و زمینصهای مستعد کشاورزی به دلیل واقع شدن در ناحیه خشک و نیمه خشک با محدودیت آب جهت توسعه کشاورزی مواجه است. یکی از تکنیک-های فنی برای کاهش مصرف آب یا مصرف بهینه آن کم آبیاری است. آزمایشی درسال ‮‭83‬لغایت‮‭86‬ به منظور تعیین نیاز آبی خیار گلخانه ای انجام شد. دراین تحقیق مناسب ترین روش آبیاری میکرو در گلخانه بر روی خیار بررسی شد و روش تجربی پنمن مانتیس جهت محاسب نیاز آبی محصولات گلخانه ای بامقدار بدست آمده از آزمایش کالیبره شد. طرح به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار ، دردومنطقه کرمان وجیرفت اجرا گردید.دراین تحقیق سه روش آبیاری میکرو (قطره ای، تیپ سطحی و تیپ زیرسطحی) در کرتهای اصلی و سه میزان مصرف آب که ضرایبی از تبخیر طشتک کلاس ‭A ‬بوده (‮‭20‬%، ‮‭40‬%، ‮‭60‬%) در کرتهای فرعی قرار گرفتند، نتایج آنالیز واریانس درکرمان نشان داد که روش آبیاری اثر معنی داری بر عملکرد محصول داشته است همچنین تاثیر میزان آب مصرفی بر روی عملکرد در سطح 1% معنی دار شده است با توجه به گزارشات هواشناسی استان و استفاده از فرمول تجربی پنمن مانتیس میزان آب مصرفی برای خیار گلخانه ای در حدود ‮‭5600‬ متر مکعب در هکتار برآورد گردید در صورتیکه میزان مناسب آب مصرفی ‮‭5108‬ متر مکعب در هکتاربه روش تیپ سطحی تعیین گردید.درمنطقه جیرفت، نتایج این بررسی نشان داد که کمترین عملکرد مربوط به روش آبیاری قطرهصای با میزان ‮‭20‬ درصد تبخیر از تشتک و بیشترین عملکرد مربوط به روش آبیاری زیرسطحی با میزان ‮‭60‬ درصد تبخیر از تشتک کلاس ‭A ‬میصباشد. اما مناسبصترین تیمار (روش و سطح آبیاری) مربوط به روش آبیاری با تیپ زیر سطحی و میزان ‮‭40‬ درصد تبخیر از تشتک کلاس ‭A ‬است. کلمات کلیدی : آبیاری میکرو،، آب مصرفی، آبیاری تیپ ،آبیاری قطره ای ،خیار گلخانهصای.