شهرام کریمی گوغری - استاد یار گروه مهندسی آب دانشگاه شهید باهنر کرمان
محدثه حسینی نیا - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه آزاد اسلامی کرمان
هرمزد نقوی - عضو هیئت علمی( استادیار) مرکز تحقیقات و کشاورزی کرمان
محسن ایراندوست - استاد یار گروه مهندسی آب دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان

یکی از انواع سیستم های آبیاری قطره ای ، آبیاری قطره ای زیر سطحی است که کمبود منابع آبی،کیفیت نامناسب آب کاربردی و تبخیر بالا، کشاورزان را مجبور به استفاده از سیستم های قطره ای زیر سطحی نموده است. یکی ازعوامل کلیدی در موفقیت روش آبیاری قطره ای زیر سطحی و داشتن توجیه اقتصادی و بهره مندی از مزایای طراحی صحیح، آگاهی از نحوی توزیع رطوبت در اطراف قطره چکان زیرسطحی تحت شرایط مختلف می باشد. مدلHYDRUS-2Dاز جمله مدل هایی است که در ارتباط با حرکت آب ، املاح و گرما در خاک است و قادر به شبیه سازی توزیع رطوبت در شرایط اشباع و غیراشباع می باشد. لذا در این پژوهش توانایی مدل HYDRUS -2D در تخمین توزیع رطوبت در خاک در اطراف قطره چکان ها با دبی های متفاوت با نتایج اندازه گیری شده در مزرعه ارزیابی شد. نتایج بر توانایی مدل جهت شبیه سازی الگوی توزیع رطوبت اطراف قطره چکان دلالت داشت. دیگر شبیه سازی های انجام شده توسط مدل نیز نشان دادکه: 1- عمق نصب لوله بر فاصله لاترال ها و نیز مقدار تلفات آب بصورت تبخیر تاثیر می گذارد، عمق های سطحی اگر چه که باعث افزایش فاصله لاترال ها از هم و کاهش هزینه نصب سیستم می گردد اما بر هدر رفت آب از طریق تبخیر می افزایند. 2- درکاربرد عمق معینی از آب در مزرعه، میزان پتانسیل تبخیر سطحی شکل ناحیه رطوبتی را به میزان اندکی تحت تاثیر قرار می دهد. 3- بافت خاک، به دلیل مرتبط بودن با هدایت هیدرولیکی خاک و میزان نگهداشت آب در خاک، تاثیر زیادی بر الگوی خیس شده دارد، که بیشترین حرکتافقی آبدر خاکهای ریز بافت رخ می دهد.

الگوی توزیع رطوبت HYDRUS-2Dآبیاری قطره ای زیر سطحی