سعید واحدی
کیوان فتوحی
محسن بذر افشان
جمشید سلطانی
محمد رضا اوراضی زاده
سعید صادق زاده
عبدالرضا کرمانی
سعید دارابی
محمد رضا آسرایی
محسن آقایی زاده

در حال حاضر بیماری ویروسی ریزومانیا یکی از مخربترین بیماری های چغندرقند در اکثر مناطق چغندرکاری دنیا محسوب می شود که خسارت شدیدی به زراعت این گیاه وارد می سازد. تهیه ارقام مقاوم یکی از مناسبترین روش ها برای مبارزه با این بیماری می باشد. در این تحقیق از لاین های مقاوم بدست آمده از فاز اول پروژه "تهیه گرده افشان دیپلویید مقاوم به بیماری ریزومانیا در چغندر قند" به عنوان والد پدری و یک سینگل کراس پر محصول (7112*SB36) به عنوان پایه مادری، برای دستیابی به هیبریدهای متحمل استفاده شد. لذا در بهار سال 1393 پایه های پدری و مادری که در برنامه اشتکلینگ سال 1392 در مزرعه کشت شده بودند برداشت و به ایزوله های مخصوص تکثیر بذر انتقال و کشت شد. در تابستان سال 1393 بذر تولید شده از روی پایه مادری برداشت شد. در بهار سال 1394 بذر هیبریدهای بدست آمده در خزانه بیماری شهرهای شیراز، میاندوآب و مشهد و در کرج به عنوان منطقه نرمال کشت و در قالب طرح های آماری تکرار دار در آزمایش های مقایسه محصولی مورد ارزیابی قرار گرفت. در بهار سال 1395 بهترین هیبرید های سال 1394 در کنار هیبریدهای امید بخش و جدید موسسه کشت و ارزیابی گردید. بر اساس نتایج بدست آمده از میانگین سه منطقه آلوده مشهد، شیراز و میاندوآب در سال 1394هیبرید های ردیف شماره 6، 3 و 4 به ترتیب با میانگین عملکرد ریشه 98/68، 55/66 و 71/64 و عملکرد شکر سفید 19/11، 55/10 و 52/10 تن در هکتار از عملکرد مطلوبی در قیاس با میانگین شاهد های برتر آزمایش(30/69 = عملکرد ریشه و 34/11= عملکرد شکر سفید) داشته و اختلاف معنی داری بین آن ها مشاهده نشد. همچنین نتایج سال 1395 در دو منطقه مشهد و شیراز نشان داد از نظر میانگین عملکرد ریشه هیبرید های امید بخش شماره 14، 12 و 18 به ترتیب با عملکرد 50/59، 76/56 و 26/56 و عملکرد شکر سفید 26/9، 71/8 و 10/9 تن در هکتار پتانسیل عملکرد مطلوبی در قیاس با میانگین شاهد های مقاوم(65/56 =عملکرد ریشه و 11/10= عملکرد شکر سفید) آزمایش داشتند. - واژه های کلیدی : چغندر قند، ریزومانیا، ارزیابی مقاومت