حجت الله عسکری زاده - دانشجوی دکترای دانشکده فلسفه غرب، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
سید ابراهیم موسوی - استادیار گروه فلسفه، دانشکده فلسفه، دانشگاه مفید، قم، ایران.

 تبیین مفهوم ماده ارسطویی (هوله) دارای اهمیت است. نخست، ازاین‌جهت که به نظر می‌رسد ارسطو نخستین فیلسوفی است که اصطلاح هوله را در معنای فلسفی آن به‌کاربرده و به‌واسطه او، این مفهوم وارد فلسفه شده است. دوم اینکه، تصور ماده اولی، با چالش‌هایی همراه است؛ زیرا به گفته ارسطو، ماده اولی هیچ‌گونه تعینی ندارد. به نظر می‌رسد مفهوم ماده به‌طورکلی در فلسفه ارسطو، مانند مفهوم صورت، مفهومی فلسفی است که باید آن را از سنخ معقولات ثانیه به شمار آوریم. ماده ارسطویی بر هر ماده فیزیکی خارجی تقدم دارد. پس آیا ترجمه هوله ارسطویی به «Matter» که به ماده فیزیکی گفته می‌شود، موجب خلط مبحث نیست؟ در این نوشتار به تبیین این مباحث مهم که نقش بسزایی در درک و تصور مفهوم ماده دارد، پرداخته می‌شود.

ماده, ὕλη, هوله, هیولی, قوه معقولات ثانیه