فرشاد فتحیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب دانشگاه تربیت مدرس تهران
زهره دهقان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه تربیت مدرس تهران

بخشی از چرخه آب در طبیعت در زیر سطح زمین قرار میگیرد که منابع آبهای زیرزمینی یکی از اجزاء آن محسوب می -شود. بهرهبرداری از سفرههای آب زیرزمینی توسط چاه، قنات یا چشمه صورت میگیرد. به طور معمول در اکثر مناطق جهان، استفاده از آبهای زیرزمینی برای مصارف خانگی، کشاورزی و صنعت توسط پمپاژ آب از چاه میباشد. امروزه تخلیه آبهای زیرزمینی و عدم جایگزین شدن آب این منابع، یکی از بزرگترین مشکلات محسوب میشود. آشنایی با اصول اولیه حرکت آب و آلایندهها در لایههای خاک در قالب مبانی هیدروژئولوژی و حرکت آلودگی خاک از ضروریات اولیه در تعیین حریم منطقه آبده چاه است. حفاظت کیفی از منابع آب زیرزمینی شهرها که تامین کننده آب شرب در اکثر نقاط جهان هستند، از وظایف مهم سازمانهای آب منطقهای و شرکتهای آب و فاضلاب است. زیرا آلودگی در منطقه حفاظت از چاه آبده شرب میتواند تامین آب سالانه انسانها را در آینده تحت تاثیر قرار دهد. در این مطالعه محاسبه انواع روشهای بهینه حریم چاهها شامل شعاع ثابت، اشکال متغیر ساده شده و محاسباتی جریان - انتقال بیان گردید، همچنین اقدامات مدیریتی مختلفی برای حفاظت از چاههای آبده شرب در نقاط مختلف جهان، مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج مطالعات نشان داده که محاسبه و اعمال حریم کوچکتر، خطر آلودگی آب چاه را بالا برده و حریم بزرگتر اتلاف سرمایه را به دنبال داشته است.

چاههای آب شرب، حریم بهداشتی چاهها، اقدامات مدیریتی و حفاظتی