فرشید تاران - دانشجوی ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه تبریز
شهرام شاهمحمدی کلالق - دانشجوی دکترای آبیاری و زهکشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
امیرحسین ناظمی - دانشیار گروه مهندسی آب دانشگاه تبریز

به دلیل ماهیت ناهمگن محیط های متخلخل موجود در طبیعت، مطالعه در مورد ساز و کار انتقال مواد در این گونه محیطها ضروری میباشد. در این مطالعه، انتفال یون های آلاینده ی محلول در آب در محیط های همگن و ناهمگن به صورت تحلیلی بررسی شد. برای بیان ناهمگنی محیط، مسئله ی وابستگی مکانی ضریب پخش انتقال آلاینده و تأثیرات آن در فرآیند انتقال منظور شده و به این جهت، این ضریب به صورت تابعی از مکان در معادله ی حاکم بر انتقال موسوم به معادله ی توده ای پخشAdvection Dispersion Equationوارد گردید. برای بیان همگنی محیط نیز ضریب پخش به صورت مقداری ثابت در نظر گرفته شد. سرانجام با استفاده از داده های آزمایشگاهی مربوط به یون سدیم کلریدNaCl) در یک ستون آزمایشگاهی12/5 متری حاوی خاک، دقت و کارایی مدل مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که مدل مربوط به ضریب پخش ثابت در مقایسه با مدل مربوط به ضریب پخش متغیر (به صورت تابع خطی نسبت به مکان) دارای تطابق بیشتری با داده های آزمایشگاهی است.

آلاینده، محیط متخلخل، ضریب پخش، وابستگی مکانی