زهرا مهرابی کوشکی - دانشجو کارشناسی ارشد مهندسی آب و سازههای هیدرولیکی، دانشگاه تربیت مدرس تهران
مسعود قدسیان - استاد گروه سازه های هیدرولیکی دانشگاه تربیت مدرس تهران

استهلاک انرژی جنبشی مازاد جریانهای خروجی از سازه های آبی، در کوتاه ترین فاصله ممکن، در هنگام انتقال به پایین دست موضوعی مهم و کاربردی است. حوضچه های آرامش معمولاً در خروجی کانالها، شوتها و کالورتها قرار داده میشوند تا انرژی جریان را مستهلک کنند. جریان آب خارج شده درون حوضچه آرامش نوع 6 برخلاف سایرحوضچه های آرامش از طریق برخورد با دیواره میانی و سایر متعلقات حوضچه آرامش و تشکیل جریان برگشتی و گردابهای مستهلک میگردد. آبشستگی بستر در پایین دست این نوع سازه با اینکه قبلا مورد مطالعه قرار گرفته است اما همچنان پتانسیل ایجاد خسارات جدی را دارد و نیاز به بررسی بیشتر دارد. در این تحقیق به بررسی اثربخشی تزریق هوا از طریق آب پایه انتهایی بر آبشستگی پایین دست این نوع حوضچه آرامش پرداخته شده است. مدل فیزیکی این نوع حوضچه با استفاده از منحنی بیچلی (استاندارد (USBR در آزمایشگاه هیدرولیک دانشگاه تربیت مدرس طراحی، ساخته و نصب شد. آثار عدد فرود جریان و تزریق هوا بر میزان آبشستگی و تغییرات توپوگرافی بستر بررسی شد. نتایج نشان داد افزایش عدد فرود محدوده بیشتری از بستر دستخوش تغییر میشود .با تزریق هوا، عمق آبشستگی، حجم حفره آبشستگی، ارتفاع پشته رسوبی و شاخص آبشستگی کاهش می دهد.

حوضچه آرامش نوع 6، استهلاک انرژی، آبشستگی، تزریق هوا، شاخص آبشستگی