سعید راسخی - استاد اقتصاد، دانشگاه مازندران

براساس ادبیات اخیر نظری و تجربی تجارت بینالملل، ساختار بازار از مهمترین عوامل تعیینکننده مزیتهای رقابتی است. در این چهارچوب و با توجه به اهمیت رقابتپذیری بینالمللی در توسعه تجارت خارجی، مقاله حاضر عوامل تعیینکننده مزیت رقابتی صنایع کارخانهای ایران را بررسی کرده است. برای این منظور، آخرین ریزدادههای تجارت خارجی و ویژگیهای خاص صنعتی صنایع کارخانهای ایران طی دوره زمانی ۱۳۸۱- ۱۳۸۹ در سطح تجمیع ۴ رقمی طبقهبندی ISIC پالایش و پردازش شده است. برای اندازهگیری مزیت رقابتی از روش سهم پایدار بازار استفاده شده است و سپس در چهارچوب ادبیات نظری و تجربی مزیت رقابتی عوامل تعیینکننده مزیت رقابتی شناسایی و برآورد شده است. نتایج برآورد روش دادههای تابلویی نشان میدهد که متغیرهای صرفههای ناشی از مقیاس تمایز محصول و نقش دولت دارای اثر مثبت و معنادار در مزیت رقابتی صنایع ایراناند. براساس این نتایج، بهنظر میرسد بهرهگیری از مولفههای ساختار بازار رقابت انحصاری بهویژه تمایز محصول و صرفههای ناشی از مقیاس بههمراه حمایتهای منطقی دولت و تاکید بر مزیت رقابتی بهجای صرفا مزیت نسبی بتواند در بهبود مزیت رقابتی صنایع کارخانهای ایران موثر باشد. در این چهارچوب پیشنهاد میشود در توسعه تجارت خارجی به تجارت درون صنعت توجه بیشتری شود. طبقهبندی  JEL: F۱۲، F۱۴، F۱۷.

نظریههای جدید تجارت, عوامل تعیینکننده مزیت رقابتی, سهم پایدار بازار, صنایع کارخانهای ایران, دادههای تابلویی